In Zuid-Noorwegen wint men verschillende kwaliteiten larvikiet.
De belangrijkste zijn die welke na het polijsten een fraaie
parelmoerschittering te zien geven. Hierbij is de achtergrondkleur
die van bijna zwart tot lichtgrijs wisselt, eveneens van belang.
Van nog groter belang voor de prijs is het feit of de plagioklaas
kristallen gericht en relatief groot zijn. De rhombische veldspaten
vormen in grootkorrelige larvikiettypen ruimtelijk gezien enigszins
afplatte kristallen. Ze kunnen tot maximaal 6cm groot zijn.
Larvikiet 'Blue pearl' is een van de populairste variëteiten. De soort wordt samen met een aantal ondersoorten gewonnen in het gebied Tvedalen en noordelijk daarvan bij Maleröd. De veldspaten iriseren in daglicht bijzonder fraai. |
Zijn de kristallen gericht dan zaagt en polijst men het gesteente
evenwijdig aan deze gerichtheid. Zo leveren deze typen een kwaliteit
met een maximaal effect aan interferentiekleuren. Het probleem
is wel dat winbare kwaliteiten in het larvikietmassief niet voor
het oprapen liggen. De eisen die aan de winning gesteld worden
zijn zo groot dat het grootste deel van de larvikiet binnen het
massief ongeschikt is.
Blue-pearl en Emerald-pearl
In de omgeving van Larvik wint men twee van de belangrijkste
typen: het Klåstad-type en het Tvedalen-type. Larvikiet van het
Klåstad-type staat in de natuursteenhandel bekend onder de
naam ‘Emerald-pearl’. Het is een zeer donker, somber gekleurd,
groenzwart gesteente dat in de juiste richting gezaagd en
gepolijst prachtige donker blauwe, groene tot lichtend zilverachtig
of bronskleurige Schiller-effecten laat zien. De typen die voornamelijk
blauw oplichten zijn het waardevolst.
De tegenhanger van het Klåstad-type is die van Tvedalen. Deze
larvikietsoort staat bekend onder de naam ‘Blue-pearl’, waarbij
aangetekend moet worden dat men in verschillende groeves in
Tvedalen een aantal varianten van ‘Bleu pearl’ wint die in kwaliteit
weinig voor het hoofdtype onder doen. Ze dragen namen als
‘Marina-pearl’, ‘Royal-pearl’, ‘Blue-pearl-Fjord’ enz., soms nog
met de toevoeging van ‘graniet’. Dat larvikiet niets met graniet
te maken heeft, mag duidelijk zijn. In de steenhandel gelden echter andere
normen.
‘Blue-pearl’ larvikiet komt in Tvedalen voor in een strook van ca. 20 km
lengte. De aanwezigheid van ongerechtigdheden is de oorzaak dat
alleen in de huidige groeven voldoende kwaliteit en kwantiteit aanwezig
is. Berekeningen hebben aangetoond dat in het winningsgebied nog
een voorraad van 7,5 tot 15 miljoen m3 kwalitatief geschikte larvikiet
aanwezig is. Hierbij gaat men uit van een winningsdiepte tot 30 meter
onder het terreinoppervlak en een opbrengst van ca. 5%. De rest van
het gewonnen materiaal is zoals gezegd afval.
De jaarlijkse productie in Tvedalen ligt momenteel tussen 40.000 en
50.000 m3. Dat houdt in dat men nog voor 160 tot 330 jaar voldoende
Blue-pearl-kwaliteit heeft liggen. De voorraden van ‘Emerald-pearl’ bij
Klåstad zijn geringer. Bewezen is dat men daar nog voor maximaal
zestig jaar vooruit kan, mogelijk nog langer. Dat laatste is niet zeker
omdat het larvikietvoorkomen daar voor een belangrijk gedeelte als
boerenland in gebruik is en het dus niet zeker is of daaronder dezelfde
kwaliteit schuil gaat. Voorlopig hoeft de natuursteenhandel zich dus
niet ongerust te maken.