Verschijnt binnenkort:

 

Stenen zoeken op de Hondsrug en omstreken

 

 

 

Binnenkort verschijnt deel 4 in de reeks determinatiegidsen voor zwerfstenen in Nederland. In deze nieuwe gids komen zwerfsteensoorten aan de orde die vooral in het Hondsruggebied voorkomen.

 

 

Vanzelfsprekend houden zwerfsteensoorten niet op bij de grenzen van Geopark de Hondsrug. De beschreven en afgebeelde zwerfstenen kunnen ook in overig Noord- en Midden-Nederland gevonden worden.

 

 

In de gids komen ruim 150 verschillende zwerfsteensoorten aan bod, inclusief gidsgesteenten.
Aantal pagina's 175, aantal kleurenfoto's ruim 300. De steenbeschrijvingen worden voorafgegaan door een aantal informatieve hoofdstukken.

 

 

Verschijningsdatum eind april. De kostprijs zal maximaal 20,= euro bedragen inclusief portikosten. Deze gidsen worden gemaakt zonder winstoogmerk.

 

 

Bent u geïnteresseerd dan kunt u deze determinatiegids per email bestellen bij: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
De gids zal u na betaling per post worden toegestuurd.

 

 

 

 

Aankondiging nieuwe geologiecursus in het Hunebedcentrum in Borger:

 

 

 

"Het ontstaan van melkwegen, sterren, planeten en stenen"


 

Aanvang: 16 januari 2019, op 9 opeenvolgende woensdagen van 20.00 - 22.00 uur.



Zaal open om 19.00 uur. Tot 20.00 uur mogelijkheid om meegenomen stenen te laten determineren.



Meld u nu vast aan, het aantal plaatsen is beperkt.

 

 

 



Kosten: euro 70.00



Aanmelden bij:



Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

 

 

 

 

Update 26 mei 2018

Twijfel aan gidsgesteenten

 

Bespiegelingen over het begrip gidsgesteente

 

Gidsgesteente is een begrip dat voor liefhebbers van noordelijke zwerfstenen nauwelijks nadere uitleg behoeft.  Het zijn zwerfstenen met specifieke en soms unieke kenmerken, waarmee deze zich van andere zwerfstenen onderscheiden. Op grond hiervan zijn deze te herleiden tot een herkomstgebied in Scandinavië. Gidsgesteenten zijn de ‘lievelingen’ van zwerfsteenverzamelaars. Toch kunnen bij het begrip Gidsgesteente de nodige vraagtekens worden gezet.
 

 

 

 

 

Update 17 mei 2018

De tweede vondst ooit in het Hondsruggebied: een retro-eclogiet


 

 

Tussen Borger en Ees op de Hondsrug in Drenthe had men opzij van de weg twee hopen zwerfstenen gestort. De keien waren afkomstig  van een aardappelakker noordelijk van Borger. In de hoop keien is een ca. 10 cm grote zwerfsteen gevonden met een afwijkende kleur. De steen ligt relatief zwaar in de hand, maar is duidelijk geen gabbro. Verspreid in de steen zijn tot een 0,5 cm grote donkere pitten aanwezig van granaat. Na een schoonmaakbeurt blijkt dat we met een retro-eclogiet te maken hebben. Eclogieten zijn uitermate zeldzame zwerfstenen. Deze gesteenten zijn in meerderheid geheel of gedeeltelijk omgezet, vandaar de uitdrukking 'retro'. 
 

 

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/de-retro-eclogiet-van-borger


 

Update 15 mei 2018

Onlangs verscheen deel drie in de reeks foto determinatiegidsen over zwerfstenen in Nederland. In deel 3 worden de meest voorkomende noordelijke, dus uit Scandinavië afkomstige zwerfstenen behandeld. Aan de hand van enige honderden foto's is het herkennen van een gevonden zwerfsteen niet moeilijk meer.
 

 

Inmiddels zijn de voorbereidingen voor deel vier over noordelijke gidsgesteenten van start gegaan. Met deze gids is het mogelijk zwerfstenen waarvan de herkomst in Scandinavië bekend is te herkennen. Uiteraard bepalen vooral foto's beeld en inhoud van deze gids. De bedoeling is om van gidsgesteenten zowel de ruwe buitenzijde als een gepolijst oppervlak te laten zien.
 


 

Deel 1 en 2 in deze reeks gaan over grindstenen van Maas en Rijn, ook zwerfstenen dus. 

Deze determinatiegidsen (deel 1,2 en 3) kosten respectievelijk 10,=, 12,= en 15,= euro.
 

 

Aanbieding: Schaft u alle drie deeltjes aan dan kosten deze samen 30,= euro.

 

 

U kunt deze handige fotogidsen bestellen bij Marja Braaksma (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.) door overmaking van het betreffende bedrag op rekeningnummer NL03INGB0000160307 t.n.v. M.Braaksma-de Vries.

 

Update 15 mei 2018

Bij Borger is een zwerfsteen van impactiet gevonden. Dit zijn gesteenten die ontstaan zijn door de inslag van een reuzenmeteoriet. Impactieten worden slechts een enkele maal als zwerfsteen gevonden. 

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/impactiet-zwerfstenen

 

 

 

Update 14 april 2018

De stenengids over noordelijke zwerfstenen is verschenen.

Op ruim 100 pagina's worden honderden noordelijke zwerfstenen afgebeeld en besproken, stenen die iedereen kan vinden. Met behulp van beschrijvingen en duidelijke foto's is de kans groot dat een zelf gevonden steen herkend en op naam kan worden gebracht. 

 

De determinatiegids kost 15,= euro en is te bestellen door een mailtje te sturen aan: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

 

 

 

 

Update 19 maart 2018

 

Foto- en determinatiegids over Noordelijke zwerfstenen

 

 

Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan deel drie uit de serie determinatiegidsen voor Nederlandse zwerfstenen. Deel 1 en 2 zijn inmiddels al in 2e druk verschenen. Deze gidsen gaan over zwerf- en grindstenen die door Rijn en Maas in ons land zijn afgezet. Deze stenen vind je vooral op de Veluwe, de Utrechtse heuvelrug, in Brabant en natuurlijk in Limburg.

 

Noordelijke zwerfstenen zijn afkomstig uit Scandinavië. Deze zijn in de voorlaatste Saale-ijstijd, ca. 150.000 jaar geleden, door gletsjerijs in de noordelijke helft van ons land terecht gekomen. 

Zwerfstenen uit Scandinavië zijn veel gevarieerder dan die van Maas en Rijn. Het sortiment is veel groter, ook zijn ze aantrekkelijker door hun fraaie kleuren en structuren. Gelukkig kun je noordelijke zwerfstenen nog op veel plaatsen vinden, ook in het buitenland. De kusten in Duitsland en in Denemarken liggen er vol mee. Wat sortiment betreft verschillen de zwerfstenen daar niet veel van die in ons land.

 

  

In deze gids worden op een overzichtelijke wijze uitsluitend zwerfstenen afgebeeld, die men zelf ook kan vinden. De stenen zijn gerangschikt volgens de gebruikelijke indeling in magmatische, sedimentaire en metamorfe gesteenten.

 

In de gids zijn enige honderden duidelijke zwerfsteenfoto's opgenomen. Iedere geïnteresseerde of zwerfsteenverzamelaar krijgt met dit boekje een gids in handen die het mogelijk maakt zelfstandig stenen te herkennen en te determineren. De stenenfoto's worden begeleid door korte, instructieve teksten, waarbij moeilijke termen zoveel mogelijk zijn vermeden.

 

De behandeling van de zwerfsteensoorten wordt voorafgegaan door:

 

- Index

- Nuttige links en adressen van musea en websites

- Voorbeelden alle zwerfsteengroepen in Nederland

- Nederland en stenen

- Gesteenten van hoge ouderdom

- Waar zoek je stenen?

- Stenen bekijk je met een loep

- Oude en nieuwe namen voor noordelijke zwerfstenen

- Stenen determineren. Hoe doe je dat?

- Mineralen in zwerfstenen

- IJstijdsporen op zwerfstenen

- Behandeling noordelijke zwerfstenen

 

    

 

Noordelijke zwerfstenen zal medio april verschijnen. Deze determinatiegids wordt in eigen beheer uitgegeven en zal behalve in een aantal geologische musea niet in boekhandels verkrijgbaar zijn. 

 

De kostprijs Noordelijke Zwerfstenen bedraagt 15 euro inclusief verzendkosten.

De kostprijs van Zuidelijke Zwerfstenen, deel 1 en 2 bedraagt samen 20 euro ook inclusief verzendkosten.

 

 

U kunt de determinatiegidsjes bestellen bij Marja Braaksma (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.) door overmaking van het betreffende bedrag op rekeningnummer NL03INGB0000160307 t.n.v. M.Braaksma-de Vries

 

 

 

Update 24 december 2017

Nogmaals over helleflint

Helleflint is bij zwerfsteenliefhebbers geen onbekende naam. In grote delen van noord en midden Nederland komen deze  zwerfstenen algemeen voor. Helleflint kennen we als een glashard, dicht gesteente, dat bij het doorslaan aan vuursteen doet denken. Maar wat is helleflint voor gesteente? Hoe ontstond het en wat was het uitgangsgesteente? 

 

 

In dit artikel wordt uitgebreid ingegaan op dit metamorfe gesteente. Talrijke foto's ondersteunen de tekst.
 

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/nogmaals-over-helleflint

 

Update 9 december 2017

Zandsteen in Drentse bodem, dit lijkt het intrappen van een open deur. Zwerfstenen van zandsteen zijn vrijwel overal  in Drenthe met gemak te vinden, dus waarom dit verhaal? Eenvoudig, omdat het zandsteen betreft dat ter plaatse in de ondergrond is gevormd en er bijzonder uit ziet. Meer bijzonderheden leest u op: 
 

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/zandsteen-van-drentse-bodem

 

 

 

Update 2 november 2017

 

Cursus winterseizoen 2018

Wat zwerfstenen ons vertellen

 

Zwerfstenen zijn verhalenvertellers over gebeurtenissen die de aarde vormden en veranderden, van vaak miljoenen of zelfs miljarden jaren terug. Ze vertellen over onderzeese vulkaanketens, het openscheuren van de aardkorst, verschrikkelijke vulkaanuitbarstingen, dramatische gebeurtenissen diep onder onze voeten en verdwenen hooggebergten.

 

Locatie: Hunebedcentrum, Bronnegerstraat 12, Borger

Start: 10 januari 2018, telkens op woensdagavond vanaf 19.30 uur. Aanvang cursus om 20.00 uur.

 

 

 

Update 2 september 2017

De vondst van een grote zwerfkei in de keientuin in Borger van een Finse vastelandsrapakivi was aanleiding om er een artikel aan te wijden. Aangevuld met talrijke foto's van deze en andere 'Finnen' leest U het verhaal onder:

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/laitila-rapakivigraniet
 

 

Update 29 augustus 2017

Het artikel over de granaatcoronietische gabbro van Borger is herschreven en aangevuld met meer vondsten van o.m. mafische granuliet. Deze gesteenten zijn tot dusver weinig als zwerfsteen opgemerkt, maar zullen in Westbaltische zwerfsteengezelschappen zeker niet zeldzaam zijn. In het zuidwestelijke Oostzeegebied, in Sleeswijk-Holstein en langs de kusten van de Deense eilanden zijn ze zelfs vrij algemeen te vinden. Vandaar dat in het artikel ook een aantal vondsten uit deze regio's is afgebeeld.

 

Granaatcoronietische gabbro ofwel granaatcoroniet - Zwerfsteen van Grollo(Dr.).

Granaatcoroniet - Zwerfsteen van Borger (Dr.).


http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/granaatcoroniet

 

Update 26 augustus 2017

In het Hunebedcentrum in Borger is eind juni de tentoonstelling over Europa's grootste rivier aller tijden geopend. De legendarische Eridanos die zijn oorsprong had in het hoge noorden van Zweeds en Fins Lapland mondde op zijn hoogtepunt, zo'n 2700 km verderop, uit aan de oostkust van Engeland. Voorlopers van huidige rivieren als Rijn, Maas, Thames, Wezer en Elbe waren tienduizenden jaren achtereen zijrivieren van deze Eridanos. Het fundament van Noord-Nederland bestaat uit afzettingen van deze oerrivier, die gezien zijn omvang ook wel 'Europese Amazone' genoemd wordt.

 

 

Het bestaande verhaal op deze site over de Europese Amazone is geheel omgewerkt en aangevuld met meer informatie en vooral meer afbeeldingen. Veel leesplezier

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/ijstijden-en-ijstijdafzettingen/de-europese-amazone

 

Update 18 augustus 2017

Het artikel over de 'Onderkant van Groningen en Drenthe' is geheel herschreven. De onderdelen Vroeg-Pleistoceen, Midden-Pleistoceen en Laat-Pleistoceen zijn omgewerkt en voorzien van een groot aantal extra afbeeldingen.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/ijstijden-en-ijstijdafzettingen/de-onderkant-van-groningen-en-drenthe

 

Update 20 juli 2017

Het verhaal over granaatglimmergneis is geheel herschreven. Ook zijn een groot aantal nieuwe foto's van deze migmatietgesteenten geplaatst.
 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/granaatglimmergneis

 

Update 13 juli 2017

Twee hoofdstukken, over Finse helsinkiet en over Finse granietporfier zijn textueel herzien en aangevuld met nieuwe afbeeldingen.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/finse-helsinkiet

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/finsegranietporfier

 

Update 8 juli 2017

Het hoofdstuk over pegmatiet en schriftgraniet is geheel herzien. In de artikelen zijn talrijke foto's vervangen en nieuwe geplaatst. Zo wordt een beter beeld gegeven van de grote mate van variatie onder zwerfsteenpegmatieten en dito schriftgranieten.
 

 

Schriftgraniet - Zwerfsteen van Ellertshaar (Dr.).

Pegmatiet - zwerfsteen van Wippingen (Dld.).


http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/pegmatiet-22219

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/pegmatiet-22219/schriftgraniet

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/pegmatiet-22219/pegmatiet

 

Update 27 juni 2017

Onderstaande artikelen zijn herzien, uitgebreid en/of aangevuld met nieuwe foto's.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/syenietgabbro-van-angermanland

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/migmatietenmenggneizen

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/rapakivis-45574

 

Update 3 juni 2017

Met de publicatie van het laatste hoofdstuk over El Hierro en de geologische ontwikkeling daarvan is het verhaal over de Canarische eilanden compleet. Naast een algemene inleiding, zijn alle eilanden afzonderlijk onder de loep genomen. Talloze foto's bij de afzonderlijke hoofdstukken geven een goede indruk van de mogelijkheden op geologisch gebied die deze toeristisch zeer in trek zijnde archipel de bezoeker kan bieden.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/canarische-eilanden-vulkanisch/vulkanisme-op-de-eilanden/el-hierro

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/canarische-eilanden-vulkanisch/vulkanisme-op-de-eilanden/el-hierro/recente-erupties

 

 

Update 25 april 2017

 

 

 



 

Na de uitgave van deel 1 van de fotogids 'Stenen zoeken op en rondom de Veluwe en de Gelderse Poort' is deel 2 nu ook verschenen. Deel 2 bevat meer foto's dan deel 1 en is bijna dubbel zo dik. De duidelijke foto's maken het mogelijk dat veruit de meeste opgeraapte stenen hiermee op naam gebracht kunnen worden. De foto's in beide boekjes geven een goed beeld van het ruime sortiment (zwerf)stenen van Rijn en Maas, dat je vrijwel overal in ons land kunt vinden. Deel 1 en 2 kosten 20 euro. Bij bestelling worden de boekjes franco thuis bezorgd. Besteladres: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

 



 

 


 

Update 21 april 2017

Geologie van de Canarische eilanden

Aan dit grote hoodstuk is een nieuw onderdeel toegevoegd. In deze aflevering wordt het landschap en de geologsiche geschiedenis van het bijzonder fraaie eiland La Palma uit de doeken gedaan. Het verhaal is geïllustreerd met talloze foto's.

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/canarische-eilanden-vulkanisch/vulkanisme-op-de-eilanden/la-palma

 

 

Update van 14 april 2017

Excursie

Deelnemers aan de wintercursus IJstijdgeologie en zwerfstenen in het Hunebedcentrum in Borger worden op 6 mei a.s. in de gelegenheid gesteld de geologie- en landschapsexcursie bij te wonen, die ons door een deel van Oost- en Noord-Drenthe voert. Tal van geologische, morfologische en landschappelijke bijzonderheden zullen bezocht en bekeken worden. Het zal dus geen stenenzoekexcursie worden zoals in vorige jaren. Niet alleen zijn de mogelijkheden daarvoor in Drenthe, zeker voor groepen, niet langer interessant, de aspecten die in de cursus aan de orde kwamen verdienen het zeker om ook eens onder de loep te worden genomen.

 

De excursie is op zaterdag 6 mei a.s. en begint om 09.30 uur. We vertrekken vanaf het Hunebedcentrum in Borger aan de Bronnegerstraat. Om het aantal auto's zoveel mogelijk te beperken zullen we gaan carpoolen. De excursie eindigt, afhankelijk van de weersomstandigheden, tegen een uur of drie in de middag. 

Ik hoop jullie die dag dan te zien.

 

 

Update van 26 februari 2017

De geologische ontwikkeling van La Gomera

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/canarische-eilanden-vulkanisch/vulkanisme-op-de-eilanden/la-gomera

 

 

Update van 8 januari 2017

De geologische ontwikkeling van Gran Canaria
 

 

In dit hoofstruk wordt een beeld geschetst van de vulkanologische geschiedenis van het vakantie-eiland Gran Canaria, zijn landschap, vulkanen en gesteenten. Het hoofdstuk is geïllustreerd met een groot aantal foto's.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/canarische-eilanden-vulkanisch/vulkanisme-op-de-eilanden/gran-canaria

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/canarische-eilanden-vulkanisch/vulkanisme-op-de-eilanden/gran-canaria/recente-erupties

 

Update van 5 december 2016

Een heel bijzondere kei

Zwerfstenen horen bij het Drentse landschap. We komen ze tegen in gestapelde vorm, groot en massief, in hunebedden. Ook als losse steen zijn ze alom aanwezig. Een goede manier om dit laatste te zien biedt het centrum van Borger. Bij de reconstructie van het centrum zijn in de openbare ruimte in het dorp tal van grote 'hunebedkeien' neergelegd. Bij binnenkomst van het dorp zijn ze niet te missen.

 

 

Zwerfstenen in het centrum van Borger.
 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/nieuws

 

Update van 3 december 2016

De uitgave van een handig determinatiegidsje over zuidelijke zwerf- en grindstenen 'Stenen zoeken op en rondom de Veluwe' is de eerste in een reeks fotogidsen over zwerfstenen in Nederland. 

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/determinatiegidsen

 

 

 

Update van 26 november 2016

Al enige jaren is men bezig om kruisingen in de N34 van Groningen naar Emmen ongelijkvloers te maken. Eerst werden die bij Gasselte en Borger aangepakt, gevolgd door de omvangrijke reconstructie van de rotonde in de N33 en de N34 bij Gieten. De graafwerkzaamheden boden destijds een prachtige gelegenheid om iets meer aan de weet te komen over de bodemopbouw onder het oppervlak van de Hondsrug.

 

 

Onlangs was de afslag naar Exloo aan de beurt. Zuidelijk van Ees werd aan weerszijden van de N34 tot een diepte van ruim vier meter zand en leem weggegraven. Hierbij kwamen over een lengte van ruim 250 meter prachtig door ijs gestuwde afzettingen te voorschijn. Het uitgegraven profiel maakte een indruk alsof zandlagen met een reuzenhand opzij geschoven waren en verfrommeld. Door het droge herfstweer waren in de steile zandwanden bodemlagen en stuwingsstructuren op een bijzonder fraaie wijze zichtbaar.

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/ijstijden-en-ijstijdafzettingen/de-hondsrug-doet-een-boekje-open

 
 
 
 
Update 2 van 6 oktober 2016


Cursus IJstijden vroeger en nu
Negen wekelijkse avonden met een excursie door Noord- en Oost-Drenthe

Locatie: Hunebedcentrum Borger
Aanvang 11 januari 2017, telkens op woensdagavond. Aanvang cursus 20.00 uur. Zaal open vanaf 19.30 uur. Lees meer op:

 

 


Update 6 oktober 2016
Noordelijke Zwerfsteendag op zaterdag 12 november 2016 in het Hunebedcentrum in Borger
Op deze dag vindt voor de vijfde keer de Noordelijke Zwerfsteendag plaats. Wij vieren dit jaar het eerste lustrum van deze bijzonder succesvolle ontmoetingsdag voor liefhebbers en belangstellenden voor de zwerfsteengeologie. Voor de vijfde maal presenteren een groot aantal verzamelaars van zwerfstenen en zwerfsteenfossielen hun bijzondere, mooie en zeldzame vondsten.
Toegang is gratis

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/noordelijke-zwerfsteendag-2016



Update 1 oktober 2016
 

In het verhaal over de geologische ontwikkeling van de Canarische eilanden is het hoofdstuk over Tenerife gepubliceerd.

 

 

Update 2 september 2016

Het onderdeel Lanzarote binnen het hoofdstuk 'Vulkanisme op de eilanden' is gepubliceerd. Ook dit onderdeel is voorzien van een groot aantal verklarende afbeeldingen.

 

 

Update 26 augustus 2016

Het onderdeel Fuerteventura binnen het hoofdstuk 'Vulkanisme op de eilanden' is gepubliceerd. Het verhaal over de geologische geschiedenis van dit grootste eiland binnen de Canarische archipel is verluchtigd met een groot aantal foto's.
 


 

Update 16 augustus 2016

Binnen het verhaal over de geologie van de Canarische eilanden is het hoofdstuk over de ontstaansgeschiedenis van deze eilandgroep geplaatst. 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/canarische-eilanden-vulkanisch/ontstaansgeschiedenis


 

Update 15 augustus 2016

Het eerste hoofdstuk van een uitgebreid artikel over de geologische ontstaansgeschiedenis van de Canarische eilanden is op de site gezet onder het menu-item 'Gesteentevormende processen'. De Canarische eilanden vormen al jaren een geliefde vakantiebestemming, zowel 's zomers als in de winter. Vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw werden behalve Gran Canaria en Tenerife ook de overige eilanden in snel tempo voor toeristisch bezoek ontsloten. Toch zijn niet alle eilanden volgebouwd met hotels en appartementencomplexen. La Gomera, El Hierro en in iets mindere mate La Palma zijn vooral in trek bij rustzoekers en wandelaars.

Alle eilanden zijn van vulkanische oorsprong, maar ze verschillen in ouderdom. Nog altijd is het ontstaan van de Canarische eilanden op de bodem van de Atlantische Oceaan nog niet helemaal verklaard. Feit blijft dat vulkanische verschijnselen of deze nu oud zijn of recent, op de meeste eilanden goed zijn waar te nemen. Door het relatief droge klimaat zijn de eilanden wat dit betreft in feite grote openluchtmusea van allerlei vulkanische verschijnselen. In een aantal hoofdstukken zal op de ontstaanswijze van de Canarische eilanden en de specifieke verschijnselen nader worden ingegaan. Ieder eiland wordt apart behandeld. De tekst wordt begeleid door een groot aantal foto's.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/canarische-eilanden-vulkanisch



Update 3 april 2016
 

Het begrip ijstijd is bij ieder van ons wel bekend. Wat de meesten ervan hebben onthouden is dat het in een ijstijd koud is en ook dat een ijstijd lang geleden plaats vond. We leven nu al ruim 10.000 jaar in een veel mildere periode en met de klimaatopwarming die wij nu meemaken is er helemaal geen reden meer om ons over kou zorgen te maken. Toch bestaan er naast grote ijstijden ook kleine. In de Middeleeuwen hadden we er een die zo heet: Kleine IJstijd. Hoe zit dat met grote en kleine ijstijden en heeft zo'n kleine wel echt bestaan?

 

 
 




Update 28 maart 2016
 

U zult aan de weergave van Kijkeensomlaag gemerkt hebben dat de lay-out veranderd is, en ook dat teksten en foto's in een reeks artikelen momenteel minder goed worden weergegeven. Dit heeft te maken met de conversie van deze site naar een nieuwe versie van Joomla. Met deze web-editor wordt Kijkeensomlaag gemaakt. Voorheen was kijkeensomlaag niet goed te lezen op tablets en vooral op mobiele telefoons. Met deze conversie moeten deze problemen tot het verleden behoren. Het gevolg van de omzetting is dat ik de tekst op alle pagina's opnieuw moet indelen en vrijwel alle afbeeldingen opnieuw moet resizen. Aangezien dit niet van vandaag of morgen gereed zal zijn - het betreft meer dan 700 pagina's - vraag ik hiervoor uw begrip.

De vorderingen merkt u aan de weergave van de site op het beeldscherm.

 

Met vriendelijke groeten

 

Harry Huisman

 

 

 

Update 24 februari 2016

 

Metamorfose betekent verandering. Een keer uitgebreid

naar de kapper of naar de schoonheidsspecialist en iemands

uiterlijk is compleet veranderd. Kortom, mensen kunnen

een metamorfose ondergaan. 

 

Metamorfose is ook in de geologie geen onbekend begrip. Daar

heeft metamorfose eveneens met verandering te maken, maar dan

van gesteenten. Gesteenten kunnen zodanig van samenstelling en

uiterlijk veranderen, dat ze in geen enkel opzicht op het oorspronkelijke

gesteente lijken. Bij metamorfose worden mineralen langs chemische

weg omgezet. Metamorfe gesteenten noemt men daarom ook wel

omzettingsgesteenten.

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/metamorfose/soorten-metamorfose


 

 

Soorten metamorfose

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/metamorfose/soorten-metamorfose


 

 

Regionale metamorfose

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/metamorfose/soorten-metamorfose/regionale-metamorfose


 

 

Dynamometamorfose

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/metamorfose/soorten-metamorfose/dynamometamorfose

 


 

Subductiemetamorfose

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/metamorfose/soorten-metamorfose/subductiemetamorfose


 

 

Thermometamofose

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/metamorfose/soorten-metamorfose/thermometamorfose


 

 

Metasomatose

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/metamorfose/soorten-metamorfose/metasomatose

 


 

Metamorfe omgeving

 

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/metamorfose/metamorfe-omgeving

 


 

 

Structuren in metamorfieten

 

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/metamorfose/soorten-metamorfose/structuren-in-metamorfieten

 


 

 

Gedrietgneis Emmerschans Geplooide migmatiet Eext Dr
Gedrietgneis - Zwerfsteen van Zuidbarge (Dr.). Geplooide migmatiet - Zwerfsteen van Eext (Dr.).

 


 

 

Update 7 november 2015

 

Verrassende vondsten in Emmen

De laatste jaren was de Hondsrug verschillende malen in het

nieuws. Het unieke geologische karakter van deze heuvelrug,

het aantrekkelijke landschap en de talrijke zwerfstenen die

er te vinden zijn, vormden de opmaat naar de oprichting van

het eerste geopark in Nederland.

 

De Hondsrug is ook de heuvelrug waar de afgelopen jaren tal van

nieuwe gidsgesteenten zijn gevonden. Op deze site is daar meermalen

over geschreven. Nu is er weer iets nieuws ontdekt: Ordovicische en

Silurische kalkstenen met fossielen, keileemconglomeraat,

kalkconcreties, Quetschsteine enz.

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/ijstijden-en-ijstijdafzettingen/verrassende-vondsten-in-emmen

 



 

 

 Update 31 oktober 2015

 

Over Sorselegranieten is inmiddels al het een en ander gepubliceerd. 

Deze, tot voor een paar jaar, onbekende groep kwartsarme

granieten uit het verre noorden van Zweden, blijkt na hun

ontdekking ook als zwerfsteen voor te komen. 

 

Dit artikel gaat over het uiterlijk van deze Sorselegranieten, zoals

je deze vindt als verweerde akkersteen. Verweerd hebben deze

granieten een totaal ander uiterlijk dan de voorbeelden op deze

en andere sites van gezaagde en gepolijste zwerfstenen.

Herkenning blijkt voor veel verzamelaars moeilijk te zijn, vooral

door het nietszeggende uiterlijk van zwerfstenen. 

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/sorselegraniet-zoals-je-die-opraapt

 



 

Update 26 oktober 2015

 

Chaetetiden, een bijzondere groep koralen?


Chaetetiden zijn bij de meeste fossielenverzamelaars onbekend.

Toch zijn fossielen ervan zeer zeker al vele malen opgeraapt, maar

worden niet als zodanig herkend. Paleontologen zitten al geruime

tijd met chaetetiden in hun maag. Op grond van hun skeletbouw

heeft men deze groep fossielen jaren geleden ingedeeld bij de

tabulate koralen. Erg steekhoudend waren de argumenten echter

niet. Fossiele chaetetiden lijken sprekend op bepaalde Paleozoïsche

bryozoën. Het nieuwste is dat chaetetiden geen koralen waren, maar

een groep demosponzen, waarvan verre nazaten momenteel nog in

de huidige oceanen leven.



 

Cryptolichenaria miranda detail De Haerst Zwolle Lamottia heroensis 3 Noordbroek
   

 

 http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/fossiele-koralen/tabulate-koralen/overige-tabulate-koralen

 



 

Update 23 oktober 2015

De laatste jaren was de Hondsrug verschillende malen in het

nieuws. Het unieke geologische karakter van deze heuvelrug,

het aantrekkelijke landschap en de talrijke zwerfstenen die

er te vinden zijn, vormden de opmaat naar de oprichting van

het eerste geopark in Nederland. De Hondsrug is ook de heuvelrug

waar de afgelopen jaren tal van nieuwe gidsgesteenten zijn gevonden.

Op deze site is daar meermalen over geschreven. Nu is er weer iets

nieuws ontdekt: Ordovicische en Silurische kalkstenen met fossielen

in de keileem van Emmen. 



 

 

Beyrichienkalk met choneten Emmen Favosites hisingeri Emmen

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/ijstijden-en-ijstijdafzettingen

 



 

Update 29 september 2015

In het onderdeel tabulate koralen zijn twee nieuwe hoofdstukken

toegevoegd. Hierin worden de soorten alveolieten en subalveolieten

behandeld.

In het andere hoofdstuk komen takvormige tabulate koralen aan

de orde. In beide hoofdstukken zijn talrijke foto's opgenomen.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/fossiele-koralen/tabulate-koralen/alveolieten-en-subalveolieten

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/fossiele-koralen/tabulate-koralen/takvormige-tabulaten 



 

 

Update 27 september 2015

In het hoofdstuk over Stromatoporen zijn in het artikel 'Welke soorten

kun je vinden' aanvullende foto's geplaatst. Het betreft foto's van de

soorten Lophiostroma en Plexodictyon

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/stromatoporen/welke-soorten-kun-je-vinden

 



 

Update 7 september 2015

De vondst van een aantal fraaie, grote zwerfstenen van

Linagraniet op het Hoge Veld bij Norg, is aanleiding om

foto's hiervan, plus details, in het bestaande artikel over

Linagraniet op te nemen.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/linagraniet



 

 

Update 2 september 2015

 

Er zijn vier bijdragen over zwerfsteenkoralen online geplaatst.

In de verhalen zijn talrijke foto's van zwerfsteenkoralen

opgenomen (zie hieronder).



 

 

Favosieten

Favosieten zijn de meest voorkomende koralen in de keileem van

Haren en Groningen. Hoewel ze oppervlakkig veel op elkaar lijken,

is de vormenrijkdom van deze groep koralen bijzonder groot.

Identieke typen zijn met moeite te vinden. 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/fossiele-koralen/tabulate-koralen/favosieten

 



 

Favosites sp. kolonieoppervlak Groningen

 



 

 

Sarcinula's

Tabulate koralen komen op de noordelijke Hondsrug relatief veel

voor, niet alleen in aantal, maar ook wat soortenrijkdom betreft.

Uit inventarisaties blijkt dat de meeste soorten die uit het

Oostzeegebied beschreven zijn, ook gevonden zijn in de

keileem van de Hondsrug.Dit geldt ook voor een groep

zwerfsteenkoralen die bekend staan als Sarcinula's. In oudere

literatuur wordt voor deze koralen de naam Syringophyllum

gebruikt.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/fossiele-koralen/tabulate-koralen/sarcinula-s


 


 

Sarcinula Groningen

 



 

 

Halysieten

Halysieten worden door fossielenverzamelaars doorgaans

‘kettingkoralen’ genoemd, vanwege de eigenaardige kettingfiguren

die zich op het oppervlak van de kalkstenen aftekenen.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/fossiele-koralen/tabulate-koralen/halysieten



 

 

Cystihalysites sp. 2a E.K. Groningen

 

 



 

Syringopora's

Zwerfsteenkoralen van dit genus noemt men wel 'orgelpijpkoralen',

vanwege de losse bouw van het kalkskelet, dat uit een groot

aantal smalle, cylindrische corallieten bestaat. De losstaande

koraalbuisjes zijn door horizontale, trechtervormige dwarsverbindingen

met elkaar verbonden.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/fossiele-koralen/tabulate-koralen/syringopora-s



 

 

Syringopora sp. zijaanzicht corallieten Groningen

 

 



 

 

Update 31 augustus 2015

In januari 2016 gaat in het Hunebedcentrum in Borger weer een

zwerfsteencursus van start. Gedurende acht avonden staan zwerfstenen

centraal. De eerste avond is op 14 januari. Meer bijzonderheden leest U op:

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/cursusprogramma-2016 



 

 

Update 27 augustus 2015

Sinds jaar en dag staat het Hondsruggebied bekend om zijn

rapakivigranieten. Alandrapakivi en Alandgraniet zijn wel de bekendste

vertegenwoordigers van deze familie van granietachtige gesteenten.

Maar er zijn meer typen. Geen gesteentefamilie is zo rijk aan soorten

en typen als juist deze rapakivi's. Er schuilen soorten onder die

onmiddellijk te herkennen zijn als rapakivigraniet. Daarnaast kom je

typen tegen, die opgeraapt worden, weer weggelegd, toch

weer opgeraapt en uiteindelijk meegenomen worden. Waarom? Het

lijken herkenbare, maar niet direct bekende gidsgesteenten en die

laat je niet liggen. Zo'n type is de Noordbaltische rapakivigraniet.

 

In het artikel wordt dit gesteente d.m.v. tekst en talloze foto's nader

uit de doeken gedaan.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/noordbaltische-rapakivigraniet

 



 

 

Update 22 augustus 2015

Al meer dan tweehonderd jaar is bekend dat in de bodem van de

stad Groningen fossiele koralen voorkomen. Ze komen te voorschijn

bij het graven van bouwputten, rioleringen e.d.. Op een diepte van

ca. 1 tot 1,50 meter onder het maaiveld komen veel Ordovicische

en Silurische kalksteenfossielen voor, waaronder koralen. In de

bovenlaag van de keileemafzetting op de Hondsrug zijn de kalkige

zwerfstenen vaak prachtig verweerd.

 



 

Thecia swindereniana 2 E.K.Groningen Thecia swind. 2a doorsnede tak Haren

 


 

Thecia is een type zwerfsteenkoraal dat niet erg zeldzaam is. Van

het geslacht komen drie soorten in de keileem voor, die door

fossielenverzamelaars vrij makkelijk van elkaar te onderscheiden zijn.

In de tekst zijn talrijke foto's van deze groep zwerfsteenkoralen

opgenomen.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/fossiele-koralen/tabulate-koralen/thecia-s



 

 

Update 21 augustus 2015

Het is nog niet zo lang geleden dat bij het zandzuigen in Ellertshaar 

talrijke grote zwerfstenen mee naar boven kwamen. De grotere keien

werden opgevangen in de keienvanger. Dit is een soort metalen

mand die voor de mond van de zuigbuis was gemonteerd. Al

naar gelang het aantal keien werd de keienvanger doorgaans

aan het eind van de werkdag geleegd en bracht men de stenen

met een boot naar de wal. Dit waren ‘gouden jaren’ voor de

zwerfsteenliefhebbers. Iedere dag en zeker iedere week lag er

weer een verse voorraad mooie, schone zwerfstenen, waartussen

het goed zoeken was. Sinds de meeste ‘natte’ zandwinningsbedrijven

overgegaan zijn op de methode waarbij met waterjets het zand

onder water opgewerveld wordt, behoren grote zwerfstenen tot

het verleden. Grote keien blijven achter op de bodem van de zuigplas.


 

 

Rhombenporfier Ellertshaar Verkiezeld naldhout Ellertshaar

 


 

In dit verhaal wordt de mogelijkheid besproken dat een van de ijstijden

tijdens het Cromerien verantwoordelijk is geweest voor de aanwezigheid

van zwerfstenen in de diepere ondergrond in Ellertshaar. Het verhaal

is geïllustreerd met een groot aantal zwerfsteenfoto's. 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/zwerfkeien-uit-een-vroege-ijstijd



 

 

Update 7 augustus 2015

Het inleidend hoofdstuk over tabulate zwerfsteenkoralen uit de

keileemafzettingen van de noordelijke Hondsrug

is, samen met een groot aantal foto's van zwerfsteenvondsten

en koralen die op het Zweedse eiland Gotland zijn verzameld,

gepubliceerd. 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/fossiele-koralen/tabulate-koralen



 

 

Favosites staringii Sterrebos Groningen Catenipora sp. verweerd Groningen

 



 

Update 5 augustus 2015

De eerste vier delen van een serie hoofdstukken over fossiele

stromatoporen, zwerfsteenkoralen en trepostomate bryozoën

staan online. Het gaat hierbij vooral om zwerfstenen die

als kalksteen voorkomen in keileemafzettingen in het Hondsrug-

gebied en in smeltaterafzettingen in de omgeving van Haddorf

en Neuenkirchen in Duitsland. Daarnaast zullen de bekende 

blauwgrijze tot blauwzwarte lavendelblauwe verkiezelingen uit

Vroeg-Pleistocene rivierzafzettingen ook ruimschoots aan bod

komen. Aan deze bijzondere groep fossielen wordt een apart

hoofdstuk gewijd.



 

 

Acervularia ananas 1b Groningen Palaeophyllum sp. Ellertshaar

 



 

In alle deelhoofdstukken worden veel foto's van fossiele koralen

afgebeeld, waardoor het mogelijk is eigen vondsten te vergelijken

en te determineren. Fossielenverzamelaars die in hun collecties

fossiel materiaal van de Oostzee-eilanden Gotland en Saarema in

hun bezit hebben, zullen hun vondsten aan de hand van de opgenomen

zwerfsteenfoto's kunnen determineren.


 

 

Het inleidend hoofdstuk gaat over fossiele koralen, zoals die als

zwerfsteen en rolsteen in de noordelijke helft van ons land voorkomen. 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/fossiele-koralen



 

 

Het vervolghoofdstuk is een inleiding over solitaire en kolonievormende

rugose koralen.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/fossiele-koralen/rugose-koralen

 



 

Hoofdstuk drie behandelt met zeer veel foto's de tot dusver gevonden

soorten rugose koralen uit de keileem van de noordelijke Hondsrug

en rugose soorten die als lavendelblauwe verkiezeling in Vroeg-Pleistocene

zanden in Noord- en Noordoost-Nederland voorkomen.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/fossiele-koralen/rugose-koralen/welke-soorten-kun-je-vinden

 



 

Update 2 27 juli 2015

Jelle de Jong is een zeer bekende verzamelaar van zwerfstenen. Vanaf

de vroege jaren zestig van de vorige eeuw heeft hij een indrukwekkende

stenencollectie opgebouwd. Bijzonder aan zijn verzameling is dat vrijwel

alle zwerfstenen door hem gezaagd en gepolijst zijn. De stenen worden

hierdoor niet alleen erg fraai, ook laten de stenen zich beter

determineren. Vorig jaar heeft Jelle zijn verzamelactiviteiten beëindigd.

Zijn omvangrijke collectie, die bijzonder goed gedocumenteerd is,

heeft hij geschonken aan het Hunebedcentrum in Borger. In de

gehoorzaal in Borger is inmiddels een semi-permanente expositie

van zijn zwerfstenen ingericht.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-6076/de-stenen-van-jelle-de-jong



 

 

Jelle de Jong in zijn element
 

 



 

 

Update 27 juli 2015

Op verschillende plaatsen in Midden- en Noord-Nederland heb je

keientuinen. Hierin vind je volgens een bepaalde opzet een

overzicht van meest grote, in het oog vallende zwerfstenen,

die vaak ook nog de status van gidsgesteente hebben. De

particuliere keientuin van Hendrik Houwing in Emmer-Compascuum

heeft een andere opzet: veel zwerfkeien, grote ook, maar

zo gerangschikt dat de stenen een eenheid vormen met de

groene tuin waarin ze zijn opgesteld. Je vind er natuurlijk

tal van gidsgesteenten, rapakivi's voorop, maar ook tal van

zwerfstenen die mooi en instructief zijn, maar waarvan het

herkomstgebied in Scandinavië niet bekend is.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-6076/de-keientuin-van-houwing



 

 

keientuin Houwing 1 Keientuin 4 Houwing
   

 



 

 

Update 26 juli 2015
 

Onder het menu-item 'Zwerfstenen in woord en beeld' is een bijdrage

geplaatst over Fjälsjärrapakivigraniet. Onlangs is bij Bargeroosterveld

in Zuidoost-Drenthe hiervan de eerste zwerfsteen gevonden. De vondst

is bijzonder omdat het voorkomen van deze rapakivigraniet in Zuidwest-

Finland erg klein is en dus niet veel zwerfstenen heeft kunnen leveren.

Bovendien lagen de rapakivigebieden op het vasteland van Finland niet

in de route van het landijs in de voorlaatste ijstijd.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/een-zwerfsteen-van-fjalskjarrapakivi

 


 

 

Fjaelskjaerrapakivi nat Bargeroosterveld

 


 

 

 

Update 25 juli 2015

Het hoofdstuk over stromatoporen is met de bespreking van de gevonden

zwerfsteensoorten afgesloten en op de site gepubliceerd. In het hoofdstuk

worden veertien verschillende genera besproken. Bij iedere soort zijn talrijke

fotos van lavendelblauw verkiezelde en van kalkige zwerfsteenexemplaren

geplaatst. Sommige stromatoporen konden tot op soortniveau gedetermineerd

worden, de meerderheid alleen op genus niveau.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/stromatoporen/welke-soorten-kun-je-vinden



 

 

Update 21 juli 2015

Bij het menu-item 'Fossielen in woord en beeld' is onder 'Stromatoporen'

een nieuw hoofdstuk 'Het Kalkskelet' met veel foto's van stromatoporen en detail-

opnamen van skeletstructuren toegevoegd.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/stromatoporen/het-kalkskelet 



 

 

Update 16 juli 2015

Bij het menu-item 'Fossielen in woord en beeld' is onder 'Stromatoporen'

een nieuw hoofdstuk met talrijke foto van kalkige en lavendelblauw

verkiezelde zwerfsteenstromatoporen toegevoegd: Stromatoporen als zwerfsteen.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/stromatoporen/stromatoporen-als-zwerfsteen

 



 

Update 9 juli 2015

In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de tot dusver gevonden

gidsgesteenten uit de Zweedse provincie Norrbotten in het uiterste noorden

van Zweden. Naast Sorselegraniet zijn dit Linagraniet in een drietal variëteiten,

Edeforsgraniet, Avavikengraniet en Vassijauregraniet.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/norrlandgranieten



 

 

Update 8 juli 2015

In het verhaal over de Linagraniet zijn foto's toegevoegd van het gelijkkorrelige

type en ook nog van het porfierische type.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/linagraniet



 

 

Update 4 juli 2015

In de Oostbaltische keileem in het Hondsruggebied zijn zwerfstenen gevonden

van een tot dusver grotendeels onbekende groep granieten. De stenen zijn

afkomstig uit de provincie Norrbotten in het uiterste noorden van Zweden.

De verschillende granieten worden in de Zweedse literatuur wel samengevat

onder de werknaam 'Norrlandgranieten'. 
 

 

Linagraniet wordt in de zwerfsteenliteratuur weliswaar beschreven, maar

zwerfstenen waren tot dusver niet gevonden. Vondsten in het Hondsruggebied

van verschillende typen van deze graniet brengen daar nu verandering in. 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/linagraniet

 


 

 

 

Update 10 maart 2015

Ik ben op Wordpress.com een nieuwe site begonnen, speciaal voor

beginners in de zwerfsteenliefhebberij. De site heet 'Zwerfstenen en ijstijden'. 
 

 

Op mijn site kijkeensomlaag.nl zie je bovenaan, direct onder de titelstrook

van de site, een smalle menubalk. Links in die menubalk lees je 'Meer stenen'.

Klik daar op en je wordt naar de andere site geleid.

 

 

 Schermafdruk

 

 

 

 



Op deze site publiceer ik verhalen en vooral heel veel foto's over en van

zwerfstenen, stenen dus zoals iedereen die kan vinden. Foto's van gezaagde

en gepolijste zwerfstenen worden zoveel mogelijk vermeden. Die

keien kom je op je zoektochten in het veld namelijk niet tegen.

 

 

Vanzelfsprekend komt ook de ijstijdgeschiedenis van Drenthe en

omstreken aan bod en de sporen die deze barre klimaat-episoden

in de bodem achter lieten.

 

 

De onderwerpen worden niet diepgravend behandeld. Als beginnende

stenenverzamelaar sta je daar nog niet voor open. Van belang zijn vooral

de afbeeldingen en de foto's. 

 

 

De nieuwe site is geen vervanging van 'Kijkeensomlaag', maar

komt tegemoet aan wensen die geuit zijn tijdens zwerfsteencursussen

die ik in Borger geef.

 

 

Behalve zwerfstenen ben ik een ook een gepassioneerd liefhebber van

hout en houtstructuren. Deze laatste kom je vooral in dood, verweerd 

eikenhout tegen. Ook hiervan vindt U op de Wordpress-site verhalen

en foto's.

 

 

Heb er begrip voor dat de site nog volop in ontwikkeling is en vrijwel

dagelijks wordt aangevuld met nieuwe bijdragen en foto's.

 

 

Kijk daarom op: https://huishoutsteen.wordpress.com/

 

 

 

Update 3 februari 2015

In het hoofdstuk over rapakivizwerfstenen is een nieuw artikel

over gedeformeerde zwerfsteenrapakivi's opgenomen.

 

 

Van rapakivi's is bekend dat deze gesteenten ontstaan zijn zonder

enig verband met gebergtevormingen. Het rapakivi magma is afkomstig

uit de onderste regionen van de aardkorst en is op een hoger niveau

in de aardkorst onder rustige omstandigheden gekristalliseerd.


 

Deformatieverschijnselen zijn in rapakivi's afwezig, heet het. Desondanks

zijn in de loop van de tijd talrijke zwerfstenen gevonden die duidelijk

door tektonische processen zijn beïnvloed. In zwerfstenen komen we

breukvorming, verscherving en zelfs mylonitisatie tegen. Ook zijn een

aantal rapakivizwerfstenen gevonden die gelijkenis vertonen met

inslagbreccies (impactieten). Deze zwerfstenen zijn mogelijk te relateren

aan een meteorietinslag in het verleden.

 

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/rapakivis-45574/zwerfsteenrapakivis/gedeformeerde-rapakivis
 

 


 

Update 18 oktober 2014
 

Op zaterdag 8 november organiseert het Hunebedcentrum/

Geopark Hondsrug een noordelijke zwerfsteendag. U bent

van harte welkom om deze dag in Borger bij te wonen.

 

 

Programma

09.30 Inloop met koffie en inrichten zwerfsteentafels 

10.30 Inleiding door Harrie Wolters

10.45 Egbert Meijers over 'Flint’, Zwerver uit de ijstijd

11.15 Harry Huisman over De Hondsrug, de nieuwste inzichten

 

         

12.00 Lunch

13.30 'De kwartiertjes'. Zwerfsteenliefhebbers vertellen een kwartier lang over een door hen gekozen zwerfsteenonderwerp, waarna gelegenheid tot vragen.

13.30 - 13.45 Dalavulkanieten, een andere benadering door Henk Peters, Geol.         

Museum te Velp. 

13.55 - 14.10 Zwerfstenen zoeken in Denemarken door Corrie Molenkamp

14.10 - 14.40 Pauze

14.40 - 14.55 Nieuwe en bijzondere vondsten van Aland door Xander de Jong,           

Museum Nijmegen

15.10 - 15.25 Blekinge- en Oost-Smalandgesteenten door Henk Jager Wolvega 

15.35 - 15.50 Zwerfstenen van Jutland en Als door Peter Hofstee             

16.30 Sluiting

 

 

- Afgelopen voorjaar heeft Jelle de Jong uit Drachten zijn prachtige zwerfstenenverzameling

 aan het Hunebedcentrum/Geopark de Hondsrug geschonken. Vooruitlopend op een definitieve

 expositie in het Kenniscentrum zal de Koepelzaal op deze dag ingericht worden met een aantal

 gepolijste gidsgesteenten uit zijn collectie.

 

 

In de ontvangstruimte van het Kenniscentrum zullen onderstaande zwerfsteenliefhebbers

een tafelpresentatie verzorgen met zwerfstenen en gesteentenmonsters van hun keuze. 

 

 

1) Corrie Molenkamp met Bijzondere zwerfstenen uit Denemarken

2) Kinke Rinsma en Henk Odé met Zwerfsteenvondsten uit de Limfjord

3) Luit Dijkstra met Zwerfsteenvondsten uit de Groninger keileem

4) Henk Peters met Dalarneporfieren 

5) Xander de Jong met Kristallijne gesteenten van de Alandeilanden

6) Peter Hofstee met Zwerfsteenvondsten van Jutland en Als

7) BerendJan Grotenhuis met Gesteenten van een excursie naar Dalarne in Zweden

8) Harry Huisman met Nieuwe zwerfsteenvondsten van de Hondsrug

 

 

 

Update 18 oktober 2014

Na een onderbreking van twee jaar start in het Hunebedcentrum

in Borger op 8 januari 2015 weer een zwerfsteencursus. In acht

wekelijkse bijeenkomsten krijgt U met een 'praatje en een plaatje'

voor de pauze allerlei bijzonderheden over zwerfstenen te horen.

Na de pauze volgt een praktijkgedeelte, waarbij u samen met Uw

tafelgenoten leert hoe U zwerfstenen herkent en benoemd.

Voorkennis is niet nodig. Voor oud-cursisten dient deze cursus als

'opfriscursus'. Meer bijzonderheden leest U in:

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/cursusprogramma-2015
 

 

 

 

Update 18 oktober 2014

Aan het artikel over de Saale-ijstijd en het Warthe-stadium is

een hoofstuk toegevoegd. Hierin worden de overeenkomsten

en verschillen van de beide Oostbaltische keilemen in het

Hondsruggebied onder de loep genomen en vergeleken met de

keileemafzettingen en de daarin aanwezige zwerfsteengezelschappen

in Duitsland, zuidoostelijk van Lüneburg.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/ijstijden-en-ijstijdafzettingen/saale-ijstijd-en-warthe-stadium/hondsrugkeilemen-en-keileem-warthe-stadium

 


 

 

Update 15 oktober 2014

Aan het nieuwe artikel over de Saale-ijstijd en het Warthe-stadium

is een aanvullend hoofdstuk toegevoegd over het Drente-stadium,

Hondsrug en Warthe-stadium. Hierin wordt het verloop van de

vergletsjering in beide gebieden behandeld.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/ijstijden-en-ijstijdafzettingen/saale-ijstijd-en-warthe-stadium/drenthe-stadium-en-hondsrug

 


 

 

Update 14 oktober 2014

Onder het hoofdstuk IJstijden en ijstijdafzettingen is een nieuw artikel

opgenomen over de overeenkomsten en bijzonderheden van

zwerfsteengezelschappen en keileensoorten in het Hondsruggebied en in

het Duitse Wendland, zuidoostelijk van Hamburg. In het landschap daar

markeert een opvallende eindmorenegordel de laatste vergletseringsfase

van de Saale-ijstijd. Deze koudefase waarin het landijs vanuit een

teruggetrokken positie in de zuidelijke Oostzee bij Zweden opnieuw

zuidwaarts opschoof tot voorbij Hamburg staat bekend als het

Warthe-stadium.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/ijstijden-en-ijstijdafzettingen/saale-ijstijd-en-warthe-stadium

 


 

 

Update 25 augustus 2014

Onder het menu-item 'Nieuws' vindt U meer bijzonderheden over de cursus

zwerfsteenherkenning, die in januari 2014 in het Hunebedcentrum van start

gaat.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/nieuws

 


 

 

Update 25 augustus 2014

Onder het menu-item 'Nieuws' is een artikel geplaatst over een

onlangs door aankoop verworven grote zwerfsteen van pegmatiet.

De kei toont een heel bijzondere combinatie van pegmatitische

en aplitische gesteentedelen.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/nieuws

 


 

 

Update 25 augustus 2014

Onder het menu-item 'Nieuws' is een verhaal over nieuwe vondsten

van Sorselegraniet geplaatst.

De laatste weken zijn op de Hondsrug tussen Borger en Valthe acht,

merendels grote zwerfstenen van dit betrekkelijk nieuwe gidsgesteente

gevonden. In het verhaal wordt ingegaan op de uiterlijke kenmerken

van deze meest sterk verweerde stenen.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/nieuws

 


 

 

Update 4 mei 2014

Ik ben begonnen om het menu-item 'Fossielen in woord en beeld' van

verdere inhoud en foto's te voorzien. In de komende tijd zullen de

bekende Ordovicische en Silurische kalksteenfossielen uit de keileem

van de noordelijke Hondsrug in aparte hoofdstukken opgenomen worden.

Ook de minstens zo bekende lavendelblauwe verkiezelingen uit de

vroeg-Pleistocene zanden in Oost- en Noord-Nederland worden hierin

'meegenomen'.

 

Als eerste is de inleiding en het eerste onderdeel van het item

stromatoporen gepubliceerd.

http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/stromatoporen

 


 

 

Update 11 januari 2013
 

 

Twee keileemgroepen in het Hondsruggebied 

en de koppeling daartussen

 

 

Op de keileemruggen van het Hondsrugsysteem komen verschillende 

keileemtypen voor. Twee zijn dominant. Beide keilemen bedekken 

elkaar, waarbij de keileem van de Assen-groep vrijwel altijd de onderste 

afzetting vormt, met de keileem van de Emmen-groep daar bovenop. 

In onverweerde toestand verschillen beide keilemen duidelijk in kleur

van elkaar, maar in grote delen van het Hondsruggebied is daar door 

verwering en oxidatie weinig meer van te merken, beide kleuren 

roodbruin. 

http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=730&Itemid=531



 

Update 8 januari 2014
 

 

Wat zijn ijsstromen?

Het landschap in Noord- en Oost-Drenthe wordt bepaald door

een aantal parallelle keileemruggen. Ze worden van elkaar gescheiden

door moerassige beekdalen. Het opvallende ruggenlandschap

is ontstaan door de Hondsrug-ijsstroom op het laatst van de

ijsbedekking in het Saalien. Maar wat zijn nu eigenlijk ijsstromen?

http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=729&Itemid=530



 

Update 6 december 2013

In het artikel over syenietgabbro van Ångermanland zijn een aantal

aanvullende foto's van het vaste gesteente in Nordingrå geplaatst.

http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=726&Itemid=528



 

Update 5 december 2013

In de gangbare stenenboeken kom je regelmatig verschillende 

namen tegen voor hetzelfde gesteente. In zwerfsteenliteratuur wordt 

meestal de oude vertrouwde naamgeving gehanteerd, in tegenstelling 

tot een aantal geologische natuurgidsen, waarin gesteenten worden 

afgebeeld onder hun moderne naam. 

 

 

Rhombenporfier-amandelsteen amygdalodaal - Torup-strand Jammerbocht Denemarken
Amygdaloïdale rhombenporfier, ook wel 'rhombenporfier-amandelsteen' genoemd.



 

Dat dit tot verwarring leidt en voor beginnende verzamelaars ‘de dood

in de pot’ dreigt te worden, mag duidelijk zijn. Doorgewinterde

stenenverzamelaars vinden hun weg wel in dit doolhof van nomenclatuur,  

maar nieuwkomers….? Om het maar simpel te zeggen, de naamgeving 

van zwerfstenen is een rommeltje. De verwarring zit hem vooral in het 

benoemen van magmatische gesteenten. We noemen deze groep ook 

wel stollings-gesteenten. Bij afzettingsgesteenten en metamorfieten 

is de naamgeving minder gecompliceerd.

 

In dit hoofdstuk wordt aan de hand van talrijke zwerfsteen-

voorbeelden hier nader op ingegaan.

http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=728&Itemid=529 

 

 

 

Update 21 november 2013

De kuststrook langs de Botnische Golf halverwege Sundsvall en 

Umea staat bekend als Nordingrå. Zwerfsteenliefhebbers kennen 

het gebied beter onder de naam Ångermanland. Zuidelijk van de 

stad Örnsköldsvik zijn in een ca. 35 x 10 km lange kuststrook 

gesteenten ontsloten die, weliswaar zeldzaam, bij ons als zwerfsteen 

te vinden zijn. De belangrijkste gidsgesteenten van Nordingrå die bij

ons ook als zwerfsteen te vinden zijn, zijn de syenietgabbro van

Angermanland en een roodachtigeporfirische rapakivigraniet, die 

bekend staat als Ångermanlandrapakivi

http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/administrator/index.php?option=com_content&sectionid=-1&task=edit&cid[]=726



 

Update 16 november 2013

Onder het menu-item 'Gidsgesteenten>Op een rijtje>Herkomstgebied 1'

zijn bij alle afgebeelde foto's bijschriften geplaatst.

http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=703&Itemid=507



 

Update 15 november 2013

Ålandkwartsporfier is een bekend gidsgesteente dat in Noord-Nederland

met name in Oostbaltische zwerfsteen-gezelschappen algemeen te

vinden is. Zwerfstenen ervan zijn doorgaans roodachtig van kleur met

als meest in het oog springend kenmerk de talloze ronde, donkere

eerstelingen van kwarts. Dit maakt dit zwerfsteentype tot een van de

makkelijkst te herkennen gidsgesteenten.
 

 

Bijzonder is de ignimbritoïde variëteit van Ålandkwartsporfier. Zwerfstenen

ervan zijn gezien het kleine voorkomen op Åland op de vingers van een hand

te tellen.

http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/administrator/index.php?option=com_content&sectionid=-1&task=edit&cid[]=725


 

 

 

Update 6 november 2013

Behandeling van de tot dusver gevonden zwerfstenen van

Sorselegraniet, een nieuw type gidsgesteente.
 

 

 

Sorselegraniet - N34 Borger


 

 

De ontdekking van nieuwe gidsgesteenten maakt duidelijk dat de grens 

van het gebied in Scandinaviëwaar onze zwerfstenen  vandaan komen, 

steeds verder naar het noorden opschuift. Met de vondsten in Drenthe

van zwerfstenen van Sorselegraniet en de verwante Norrlandgraniet 

reikt de verschuiving zelfs tot in Zweeds Lapland.

http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=724&Itemid=526



 

 

Update 22 augustus 2013

Na lange tijd volgt weer een zwerfsteen-update. Binnenkort volgen meer, w.o.

de publicatie van een serie hoofdstukken over noordelijke Paleozoïsche

kalksteensoorten en zwerfsteenfossielen (stromatoporen, tabulaten,

chaetetiden en trepostomate bryozoën).
 

 

Onder het menu-item Gidsgesteenten>Op een rijtje>Herkomstgebied 1 zijn

in het album Gidsgesteenten Angermanland, Botnische Golf enz. foto's geplaatst

van voor Nederland nieuwe type gidsgesteenten uit Zweeds Lapland. Het zijn

de 'Afstandskampioen' onder de zwerfstenen.

http://opa.cig2.canon-europe.com/s/m/album/CJ8GmZjwwJz
 



 

Update 7 februari 2013

Op 22 en 23 juni van dit jaar vinden in het Duitse Govelin weer de jaarlijkse

Feuerlilientage plaats. Dan wordt het feest gevierd van de volop bloeiende

roggelelies en korenbloemen, met daarbij allerlei activiteiten, lezingen,

excursies, fotosessies, muziek en tentoonstellingen. In verband hiermee is

een artikel over dit evenement geplaatst met talrijke afbeeldingen.

http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=627&Itemid=430

 

 

 

Update 21 januari 2013

Het hoofdstuk Het Hondsrugsysteem in Drenthe, te vinden

onder het menu-item IJstijden en ijstijdafzettingen, is herschreven

en aangevuld met nieuwe gegevens.

http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&sectionid=-1&task=edit&cid[]=143


 

 

Update 20 december 2012

Binnen het hoofstuk 'De ijstijd in beeld' is het onderdeel

'De Elster-ijstijd' geplaatst. In dit onderdeel worden de gevolgen

van de ijsbedekking voor Noord-Nederland behandelt aan de

hand van talrijke afbeeldingen van afzettingen, afzettings-

structuren en landschapsbeelden.

http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=713&Itemid=515

 


 

 

Update 20 december 2012

Wanneer we een winter meemaken die streng uitpakt met

veel sneeuw en ijs, dan hoor je wel eens opperen of dat niet

het begin is van een nieuwe ijstijd. Gelukkig valt dat mee

en is de lente nooit ver weg. In het verleden was dit wel anders.

Uit allerlei gegevens weten we dat er een ijstijd is geweest en

ook dat het niet bij een is gebleven.

De gevolgen van die ijstijden zijn op veel plaatsen in de bodem

en vaak ook in het landschap bewaard gebleven. Onder het

menu-item 'IJstijden en ijstijdafzettingen' is de inleiding van

het hoofdstuk 'De ijstijd in beeld' geplaatst. Het hoofdstuk

behandelt in woord en vooral in beeld wat er van de drie laatste

ijstijden aan afzettingen en zichtbare bodemstructuren bewaard

is gebleven.

http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=711&Itemid=514



 

 

Update 16 december 2012

Onder 'IJstijden en ijstijdafzettingen' is het artikel geplaatst

'De Hondsrug-Hümmling ijsstroom'. In de kwartairgeologie is

al enige tijd sprake van een ‘Hondsrug-Hümmling ijsstroom’.

Het vermoeden is dat op het laatst van de Saale-ijstijd, te

midden van doodliggend, aftakelend landijs, vanuit het

Noordzeegebied een relatief smalle, snelbewegende ijsstroom

op gang kwam, die naar het zuidoosten gericht was. De

ijsstroom heeft delen van de provincie Groningen en Drenthe 

aangedaan en is verder zuidoostwaarts uitgestroomd over

oostelijk Overijssel tot in het Duitse Münsterland.

http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=717&Itemid=518

 


 

 

Update 28 oktober 2012

Het artikel Het Hondsrugsysteem in Drenthe is aangepast. Nieuwe

onderzoeksgegevens en waarnemingen zijn in het verhaal verwerkt.

http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=143&Itemid=240


 

 

 

Update 7 oktober 2012

Onder het menu-item 'IJstijden en ijstijdafzettingen' is een uitgebreid

verhaal geplaatst met talrijke afbeeldingen over dekzand en

dekzandvorming.

http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=712&Itemid=513

 


 

 

Update 5 oktober 2012

Onder 'IJstijden en ijstijdafzettingen' is een nieuw verhaal geplaatst

met de titel 'De laatste 3000 jaar'. Het behandelt de laatste 3000 jaar

van het Weichselien. Afzettingen uit die tijd zijn over het algemeen

goed bewaard gebleven en zijn doorgaans makkelijk bereikbaar.  Hierdoor

is het mogelijk om zelfs in detail reconstructies te maken van het

klimaatverloop en de gevolgen daarvan voor het landschap in Noord-

Nederland. Samen met een groot aantal afbeeldingen wordt deze

bijzondere afloop van de laatste ijstijd in beeld gebracht.

http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=709&Itemid=512

 


 

 

Update 14 september 2012

In het hieronder genoemde artikel over zwerfsteen-eklogieten zijn

aanvullende foto's geplaatst en vervangen.

 


 

 

Update 7 september 2012

Binnen het hoofdstuk 'Zwerfstenen in woord en beeld' is het verhaal

over eklogieten en zwerfsteen-eklogieten geplaatst. In het artikel

wordt ingegaan op de eigenschappen van dit bijzondere gesteente

en de exotische wijze van ontstaan. Talrijke foto's van eklogieten

en schema's omtrent hun ontstaanswijze illustreren het verhaal.

http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=708&Itemid=511

 



 

Update 30 augustus 2012

Binnen het hoofdstuk 'Gidsgesteenten' zijn onder het menu-item

'Op een rijtje' de gidsgesteenten uit de vier Scandinavische

herkomstgebieden in aparte fotoalbums geplaatst.

http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=681&Itemid=484



 

 

Update 17 juli 2012

In het hoofdstuk 'Zwerfstenen voor beginners' zijn in het

onderdeel  'Mineralen in zwerfstenen' bij toermalijn, augiet,

hoornblende, granaat, epidoot, sillimaniet en andalusiet

de bijbehorende foto's met onderschriften geplaatst.

 

 

 

Update 14 juli 2013

Het programma voor de wintercursussen 'IJstijden, Zwerfstenen

en Fossielen' is op de site geplaatst.



 

 

Update 13 juli 2012

In het artikel 'De onderkant van Groningen en Drenthe'

 is in het hoofdstuk Laat-Pleistoceen een korte tekst over

 keizand toegevoegd.

 

 

 

Update 9 juli 2012

In het hoofdstuk 'Zwerfstenen voor beginners' zijn bij

'Mineralen in zwerfstenen' bij het hoofdstuk 'Glimmer'

de bijbehorende afbeeldingen en onderschriften geplaatst.

 

 

 

Update 5 juli 2012

In het onderdeel 'Mineralen in zwerfstenen' zijn binnen

de hoofdstukken 'veldspaat' en 'veldspaatvervangers'

de bijbehorende foto's met onderschriften geplaatst.

U vindt het onderdeel onder het menu-item 'Zwerfstenen

voor beginners'.

 

 

 

Update 2 juli 2012

Onder 'Zwerfstenen in woord en beeld' is een uitgebreid

artikel over larvikieten toegevoegd. 'Larvikieten nader

bekeken' bestaat uit 7 hoofdstukken met bijgevoegde

foto's van larvikiet en zijn variëteiten. Ook is aandacht

besteed aan de betekenis van larvikiet als natuursteen.

 

Het artikel 'Rhombenporfieren nader bekeken' is opnieuw

ingedeeld. Het bestaat nu uit een achttal afzonderlijke

hoofdstukken.

 

 
 

 

Update 3 juni 2012

Bij het menu-onderdeel 'Zwerfstenen voor beginners'

is het slothoofdstuk 'De vertaling' inclusief onderliggende

hoofdstukken gereed. De bijbehorende afbeeldingen en

determinatiefoto's zijn geplaatst.

 

 

 

Update 31 mei 2012

Onder het menu-item 'Zwerfstenen in woord en beeld' is

een uitgebreid artikel geplaatst over rhombenporfieren.

In 'Rhombenporfieren nader bekeken' zijn een groot aantal

foto-albums opgenomen met afbeeldingen

van verschillende rhombenporfier-typen en hun variaties

uit Nederland, Duitsland, Denemarken en Noorwegen. 

 

 

 

Update 30 april 2012

In de rubriek 'Nieuws' is de beschrijving geplaatst van een

zwerfsteen van granaatcoronitische gabbro. Afbeeldingen

zijn erbij geplaatst.

 



 

 

Update 28 april 2012

In de rubriek 'Nieuws' wordt de vondst van een tot dusver

onbekende soort Favosites in de keileem van de noordelijke

Hondsrug gemeld.

 

 

 

Update 22 april 2012

In de rubriek 'Nieuws' is het verslag geplaatst van de excursie 

 naar Wippingen en Werpeloh in het Duitse Emsland door

deelnemers aan de cursus Gidsgesteenten in het

Hunebedcentrum in Borger.



 

 

Update 20 april 2012

In het menu-item 'Kijkeensopzij' is een nieuw fotoalbum

geplaatst. De foto's geven een impressie van het Duitse

Wendland tussen Lüneburg en de rivier de Elbe, waar in

Govelin op 23 en 24 juni a.s. de roggeleliedagen

(Feuerlilientage) worden gehouden.  Men zegt wel eens:

"Napels zien en dan...." Met een variatie daarop geldt dat zeker

voor de roggelelies in Govelin. 



 

 

Update  17 april 2012

In het hoofdstuk 'Hoe delen we zwerfstenen in' binnen het

menu-item 'Zwerfstenen voor beginners' zijn alle afbeeldingen

geplaatst.


 

In het hoofdstuk 'Verwering en zwerfstenen' zijn twee afbeeldingen 

van Siljangraniet toegevoegd.


 

In het menu-item 'Rapakivi's' zijn in het hoofdstuk 'Pegmatitische

rapakivi's' twee foto's van rapakivipegmatiet toegevoegd.

 

 

 

 

Update 13 april 2012

Binnen het menu-item 'Zwerfstenen voor beginners' zijn in het

hoofdstuk 'Verwering en zwerfstenen' de bijbehorende afbeeldingen

geplaatst.

 



 

Update 8 april 2012

In het hoofdstuk 'Determineren, hoe doe je dat?' onder het

menu-item 'Zwerfstenen voor beginners'  zijn afbeeldingen

geplaatst.

 

 

 

Update 5 april 2012

In het hoofdstuk 'Waar moet je op letten' in de rubriek 'Zwerfstenen

voor beginners' zijn foto's geplaatst.

 

 

Update 4 april 2012

Het item 'Zwerfstenen voor beginners' is als apart menu-item

in het hoofdmenu geplaatst. De rubriek is nu makkelijker te

vinden.

 

 

 

Update 29 maart 2012

In de rubriek 'Welke steen heb ik' zijn onder het menu-item

'Zwerfstenen voor beginners'  foto's geplaatst in de hoofdstukken

 

- Welke steen vind je hier?

     Grindstenen en oerrivieren

     Noordelijke zwerfstenen

 

- Wat maakt ze bijzonder?

 

- Waar komen ze vandaan?

 

 

 

Update 28 maart 2012

Onder het menu-item "Kijkeensopzij" zijn vier nieuwe

foto-albums geplaatst, t.w.:

 

- Grond onder je voeten

 

- Herfstkleuren

 

- Landschappen in noordoost Frankrijk

 

- Vogels, insecten en andere beesten

 

 

 

Update 20 maart 2012

In de rubriek 'Nieuws' zijn twee nieuwe gidsgesteenten 

toegevoegd:

 

- Rapakivigraniet van Reposaari 

- Angermanlandrapakivi

 

 

 

Update 18 maart 2022

In de rubriek 'Nieuws' zijn een aantal zeer bijzondere en ook

zeldzame zwerfsteensoorten opgenomen:

 

- Anorthosiet

- Lemlandgraniet met witte plagioklaas

- Herefossgraniet

- Impactiet (inslagbreccie)

- Basaltlava uit de Eifel

 


 

Update 17 maart 2012

Op de site is een nieuwe rubriek geplaatst: 'Nieuws'. Hierin

worden nieuwe zwerfsteenvondsten kort behandeld en afgebeeld.

Ook zal in deze rubriek aandacht besteed worden aan nieuwe,

tijdelijke, ontsluitingen in Pleistocene afzettingen.
 

 

In de rubriek 'Kijkeensomlaag' zijn drie nieuwe fotoalbums

geplaatst.

 

 

Update 4 maart 2012

Onder het menu-item ' kijkeensopzij'  zijn 5 nieuwe

foto-albums bijgeplaatst. De al bestaande zijn verbeterd

en met nieuwe foto's aangevuld.

 

 

Update 25 februari 2012

'Kijkeensomlaag' gaat over ijstijdgeologie, maar omlaag kijken

is niet het enige. Als je veel in het veld bent kijk je ongemerkt

ook om je heen. Dat doe je helemaal als je ook graag fotografeert.
 

 

Onder het item 'Kijkeensopzij' plaats ik de komende tijd een

aantal fotoalbums met foto's die ik op mijn tochten met de

kamera heb vastgelegd. Klik op een van de thumbnails en U

wordt vervolgens naar de albums geleid. U kunt de foto's

afzonderlijk of in een diashow bekijken.
 

 

Het onderdeel Gidsgesteenten op deze site wordt in de

komende tijd nieuw vormgegeven. De beschikbare gidsgesteenten

worden onder drie sub-items gerangschikt:
 

 

- Gidsen op een rijtje
 

 

- Gidsen ruw en gepolijst met daarin opgenomen de gepolijste

   zwerfstenen van Jelle de Jong in Drachten.
 

 

- Gidsen in groepen.

 

 

 

Update 15 februari 2012

Aan het menu-item 'IJstijdsporen op zwerfstenen' is het hoofdstuk

desquamatie met bijbehorende foto's toegevoegd.

 

 

 

Update 6 november 2011

Bij het artikel 'Blauwkwartsgranieten' zijn nieuwe foto's geplaatst.

 

 

 

Update 5 november 2011

In de inleiding van het artikel 'Migmatieten/menggneizen' zijn een aantal

 aanvullende afbeeldingen geplaatst.
 

 

In Govelin bij Hitzacker a/d Elbe vinden in juni 2012 de jaarlijkse

'Feuerlilientage' plaats. Het artikel over roggelelies, landschap en

geologie rond Govelin is geplaatst.

 

 

 

Update 1 november 2011

Binnen het menu-item 'Keien uit de keientuin van Borger' zijn onder

'Bijzondere zwerfstenen' vrijwel alle onderwerpen verplaatst naar het

menu-item 'Zwerfstenen in woord en beeld'.

 

In het hoofdstuk Finse Helsinkiet, te vinden onder het menu-item

'Zwerfstenen in woord en beeld', zijn de foto's van de grote Finse Helsinkiet

van Haren (Gr.) vervangen door betere.

 

 

Update 30 oktober 2011

Het hoofdstuk over migmatieten is inclusief alle afbeeldingen geplaatst.

 

 

Update 13 oktober 2011

De rubriek 'Nieuws uit de keientuin' is aangepast met nieuwe
activiteiten en nieuwe zwerfsteenvondsten.


 

 

 

Update 10 oktober 2011

Het menu-item 'Zwerfsteenlinks' is aangevuld met de beschrijving
en verwijzing naar twee nieuwe sites over zwerfstenen en
gidsgesteenten. Het zijn: Zwerfsteenweb.nl en Skan-kristallin.de


 

 

 

Update 8 oktober 2011

Migmatieten/Menggneizen is als nieuw hoofdstuk toegevoegd onder
het item 'Zwerfstenen in woord en beeld'. Bijbehorende afbeeldingen
worden z.s.m. geplaatst. Door een softwarefout in de webeditor is
de opmaak van het artikel momenteel niet optimaal.



 

 

Update 31 juli 2011

De tekst voor het hoofdstuk 'Zwerfstenen voor beginners' is inmiddels
geplaatst. Het is een groot hoofdstuk vandaar dat het is opgedeeld
in een groot aantal paragrafen. Ter verduidelijking worden in de
komende tijd aan de paragrafen foto's toegevoegd.

 

 

Update 10 juni 2011

Onder het menu-item 'Grote Zwerfblokken' zijn bij de hoofdstukken

'Hondsruggebied' en 'Overig Drenthe' een aantal nieuwe locaties met
grote zwerfstenen toegevoegd, waaronder de grootste Pyterliet
van Drenthe.

 

 

Update 31 mei 2011

Onder het menu-item 'Welke steen heb ik' zijn bij de onderdelen

'kwartsieten', 'Helleflinten', 'Gneizen', 'Breccies' en 'Conglomeraten'
nieuwe afbeeldingen geplaatst.

 

 

Onder het menu-item 'Zwerfstenen>Grote zwerfblokken>Grote keien
in Drenthe' is het verhaal 'Groot, groter, grootst' met talrijke
afbeeldingen van grote zwerblokken van Pyterlieten geplaatst. Onlangs
werd in de bossen bij Odoorn de tot dusver grootste zwerfsteen van
Pyterliet gevonden. De steen weegt meer dan 13.000kg!


 

 

 

Update 22 mei 2011

Bij de onderdelen 'Conglomeraten', 'Diabazen' en 'Porfirieten' onder het

menu-item 'Welke steen heb ik' zijn nieuwe foto's geplaatst.

 

 

Update 20 mei 2011

Porfieren

Onder het menu-item 'Welke steen heb ik' zijn bij het onderdeel 'Porfieren'
nieuwe foto's toegevoegd: Rapakiviporfieren, Oostzeeporfieren,
Dalaporfieren, Smalandporfieren, Osloporfieren, Basische porfieren.

 

 

Update 15 en 16 mei 2011

Basalten

Onder het menu-item 'Welke steen heb ik' zijn bij het onderdeel 'Basalten'
een hele reeks nieuwe foto's geplaatst.

 

 

Update 13 mei 2011

Onder het menu-item 'Welke steen heb ik' zijn bij de onderdelen

'conglomeraten', gabbro's en 'diabazen' nieuwe afbeeldingen geplaatst.

 

 

 

Update 9 mei 2011

Conglomeraten

Onder het menu-item 'Welke steen heb ik' zijn bij het onderdeel
'conglomeraten' een aantal nieuwe foto's geplaatst.

 

 

Update 8 mei 2011

Diorieten

Onder het menu-item 'Welke steen heb ik' zijn bij het onderdeel 'diorieten'
nogmaals twee afbeeldingen toegevoegd. Een ervan toont een zeer zeldzame
kogeldioriet, gevonden bij Neuenkirchen (Dld.).

 

 

Update 7 mei 2011

Gabbro's

Onder het menu-item 'Welke steen heb ik' zijn bij het onderdeel
'gabbro's' een groot aantal afbeeldingen van verschillende gabbro-typen
geplaatst.


 

Oslo-essexiet_4_-_Werpeloh_DldJPG Monzogabbro_-_Elsloo
Oslogabbro (Oslo-essexiet) - Zwerfsteen van Werpeloh (Dld.). Monzogabbro, verweerd oppervlak - Zwerfsteen van Elsloo (Fr.).

 



 

Update 5 mei 2011

Diorieten
Onder het menu-item 'Welke steen heb ik' zijn bij het onderdeel
diorieten een aantal foto's toegevoegd van zwerfsteendiorieten en aanverwante
gesteenten, waaronder monzodiorieten en pyroxeenhoudende diorieten.



 

Kwartsmonzodioriet_breukvlak_-_Emmerschans_Drjpg
Kwartsmonzodioriet - Zwerfsteen van Emmerschans (Dr.).

 



 

Update 1 mei 2011

 

Govelin, zwerfstenen en roggelelies
In het hoofdmenu is een nieuw item toegevoegd over het Duitse Wendland.
Dit gebied ligt zuidoostelijk van Hamburg tussen de zoutstad Lüneburg
en de Elbe.

 

In dit prachtige, afwisselende eindmorenelandchap uit het laatst van de
Saale-ijstijd, zijn bijzonder veel zwerfstenen te vinden. Dit gebied staat
verder bekend om een bijzonder landbouwrelict bij het plaatsje Govelin
westelijk van Hitzacker aan de Elbe: zwerfsteenrijke, schrale roggeakkers
met dedaarbij behorende onkruidgezelschappen, waaronder honderden
prachtige roggelies en werkelijk duizenden korenbloemen.

 

 

Roggelelie in volle bloei. Vroeger vormde deze plant een niet te bestrijden
'onkruid' op de zandschrale roggeakkers. Bij Govelin is dit onkruidengezelschap
nog in zijn oorspronkelijke staat op een aantal roggeakkers aanwezig.
Het Wendland is voor zwerfsteenliefhebbers een dorado. De akkers zijn er nog mee
bezaaid. De grotere keien werpt men veelal op hopen langs de akkers. Windkanters
zijn in de omgeving van Govelin bijzonder algemeen.



 

Roggelelie_detail_-_Govelin_2010 Windkanter_-_Govelin_2010
Roggelelie in volle bloei. Vroeger vormde deze plant een niet te bestrijden 'onkruid' op de zandschrale roggeakkers. Bij Govelin is dit onkruidengezelschap nog in zijn oorspronkelijke staat op een aantal roggeakkers aanwezig. Het Wendland is voor zwerfsteenliefhebbers een dorado. De akkers zijn er nog mee bezaaid. De grotere keien werpt men veelal op hopen langs de akkers. Windkanters zijn in de omgeving van Govelin bijzonder algemeen.

 

© 2010-heden Kijkeensomlaag.nl
Flag Counter