Zwerfstenen zijn gewoon gesteenten en die herken je het best aan hun bouwstenen ofwel hun bestanddelen. Met behulp van een loep of beter met een binoculair kom je een heel eind. Minstens zo belangrijk is hoe gesteenten er globaal uitzien. Het uiterlijk van stenen vertelt veel over hoe deze ontstaan zijn.
Foto's van zwerfstenen zijn voor een beginnende verzamelaar van
groot belang. Door foto's goed te bekijken krijgt men al snel een beeld
van de verschillen tussen een graniet en bijvoorbeeld een zandsteen. Ook
wordt al snel duidelijk waarin een gneis verschilt van een graniet.
Op basis van hun ontstaanswijze verdeelt men gesteenten in een drietal
categorieën. Het is goed om te bedenken dat tussen de groepen geen strikte
scheiding bestaat. Sommige sedimentaire gesteenten rangschikt men onder
magmatische gesteenten. Ook de scheiding tussen metamorfe gesteenten
en die uit beide andere groepen is niet duidelijk af te bakenen.
Niettemin zijn de globale verschillen tussen de groepen gesteenten goed in foto's weer
te geven.
Welke groepen onderscheiden we?
Magmatische gesteenten. Worden ook wel stollingsgesteenten genoemd.
Sedimentaire gesteenten ofwel afzettingsgesteenten
Metamorfe gesteenten, worden ook wel omzettingsgesteenten genoemd.
Per categorie worden vier verschillende typen afgebeeld.
Magmatische gesteenten
Graniet (Siljangraniet) - Zwerfsteen van Lieveren (Dr.). |
Syeniet (Larvikiet) - Zwerfsteen van Werpeloh (Dld.). |
Granietporfier (Finse granietporfier) - Zwerfsteen van Emmerschans (Dr.). |
Diabaas (Asbydiabaas) - Zwerfsteen van Neuenkirchen (Dld.). |
Sedimentaire gesteenten
Conglomeraat - Zwerfsteen van Gasselternijveen (Dr.). |
Gelaagde zandsteen - Zwerfsteen van Exloo (Dr.). |
Silurische kalksteen - Zwerfsteen van Gieten (Dr.). |
Dolomietische kalksteen - Zwerfsteen van Groningen. |
Metamorfe gesteenten
Biotietgneis - Zwerfsteen van Walchum (Dld.). |
Helleflint - Zwerfsteen van Schinna (Dld.). |
Amfiboliet - Zwerfsteen van Groningen. |
Migmatietgneis - Zwerfsteen van Groningen. |
Op hun beurt deelt men stollingsgesteenten ook weer in. Men onderscheidt drie groepen. Deze indeling hangt samen met het milieu waarin stollingsgesteenten ontstaan, aan het aardoppervlak, diep verborgen in de aardkorst of ergens halverwege.
- Dieptegesteenten, ook wel plutonieten genoemd.
- Ganggesteenten ofwel hypabyssische gesteenten
- Uitvloeiingsgesteenten ofwel vulkanieten
Voorbeelden hiervan staan hieronder afgebeeld, van elke groep een paar vertegenwoordigers.
Dieptegesteenten
Biotietgraniet - Zwerfsteen van Emmerschans (Dr.). |
Syeniet - Zwerfsteen van Kasseedorf (Dld.). |
Dioriet - Zwerfsteen van Werpeloh (Dld.). |
Gabbro - Zwerfsteen van Emmerschans (Dr.). |
Ganggesteenten
Granietporfier (Finse granietporfier) - Zwerfsteen van Groningen. |
Syenietporfier (Rhombenporfier) - Zwerfsteen van Werpeloh (Dld.). |
Diabaas (Asbydiabaas)- Zwerfsteen van Järsö, Aland, Finland. |
Plagioklaasporfier ( Diabaasporfiriet)- Zwerfsteen van Exloo (Dr.). |
Pegmatietgang in gneis - Zwerfsteen van Gieten (Dr.). |
Pegmatiet - Zwerfsteen van Groningen. |
Uitvloeiingsgesteenten
Ignimbriet - Zwerfsteen van Sellingerbeetse (Gr.). |
Kwartsporfier (Bruine Oostzeeporfier) - Zwerfsteen van Veenwouden (Fr.). |
Syenietporfier - Zwerfsteen van Bulbjerg, Jutland (Dk.). |
Basalt - Zwerfsteen van Smilde (Dr.). |