Verschijnt binnenkort:
Stenen zoeken op de Hondsrug en omstreken
Binnenkort verschijnt deel 4 in de reeks determinatiegidsen voor zwerfstenen in Nederland. In deze nieuwe gids komen zwerfsteensoorten aan de orde die vooral in het Hondsruggebied voorkomen.
Vanzelfsprekend houden zwerfsteensoorten niet op bij de grenzen van Geopark de Hondsrug. De beschreven en afgebeelde zwerfstenen kunnen ook in overig Noord- en Midden-Nederland gevonden worden.
In de gids komen ruim 150 verschillende zwerfsteensoorten aan bod, inclusief gidsgesteenten.
Aantal pagina's 175, aantal kleurenfoto's ruim 300. De steenbeschrijvingen worden voorafgegaan door een aantal informatieve hoofdstukken.
Verschijningsdatum eind april. De kostprijs zal maximaal 20,= euro bedragen inclusief portikosten. Deze gidsen worden gemaakt zonder winstoogmerk.
Bent u geïnteresseerd dan kunt u deze determinatiegids per email bestellen bij: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
De gids zal u na betaling per post worden toegestuurd.
Aankondiging nieuwe geologiecursus in het Hunebedcentrum in Borger:
"Het ontstaan van melkwegen, sterren, planeten en stenen"
Aanvang: 16 januari 2019, op 9 opeenvolgende woensdagen van 20.00 - 22.00 uur.
Zaal open om 19.00 uur. Tot 20.00 uur mogelijkheid om meegenomen stenen te laten determineren.
Meld u nu vast aan, het aantal plaatsen is beperkt.
Kosten: euro 70.00
Aanmelden bij:
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Update 26 mei 2018
Twijfel aan gidsgesteenten
Bespiegelingen over het begrip gidsgesteente
Gidsgesteente is een begrip dat voor liefhebbers van noordelijke zwerfstenen nauwelijks nadere uitleg behoeft. Het zijn zwerfstenen met specifieke en soms unieke kenmerken, waarmee deze zich van andere zwerfstenen onderscheiden. Op grond hiervan zijn deze te herleiden tot een herkomstgebied in Scandinavië. Gidsgesteenten zijn de ‘lievelingen’ van zwerfsteenverzamelaars. Toch kunnen bij het begrip Gidsgesteente de nodige vraagtekens worden gezet.
 |
Update 17 mei 2018
De tweede vondst ooit in het Hondsruggebied: een retro-eclogiet
Tussen Borger en Ees op de Hondsrug in Drenthe had men opzij van de weg twee hopen zwerfstenen gestort. De keien waren afkomstig van een aardappelakker noordelijk van Borger. In de hoop keien is een ca. 10 cm grote zwerfsteen gevonden met een afwijkende kleur. De steen ligt relatief zwaar in de hand, maar is duidelijk geen gabbro. Verspreid in de steen zijn tot een 0,5 cm grote donkere pitten aanwezig van granaat. Na een schoonmaakbeurt blijkt dat we met een retro-eclogiet te maken hebben. Eclogieten zijn uitermate zeldzame zwerfstenen. Deze gesteenten zijn in meerderheid geheel of gedeeltelijk omgezet, vandaar de uitdrukking 'retro'.
 |
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/de-retro-eclogiet-van-borger
Update 15 mei 2018
Onlangs verscheen deel drie in de reeks foto determinatiegidsen over zwerfstenen in Nederland. In deel 3 worden de meest voorkomende noordelijke, dus uit Scandinavië afkomstige zwerfstenen behandeld. Aan de hand van enige honderden foto's is het herkennen van een gevonden zwerfsteen niet moeilijk meer.
Inmiddels zijn de voorbereidingen voor deel vier over noordelijke gidsgesteenten van start gegaan. Met deze gids is het mogelijk zwerfstenen waarvan de herkomst in Scandinavië bekend is te herkennen. Uiteraard bepalen vooral foto's beeld en inhoud van deze gids. De bedoeling is om van gidsgesteenten zowel de ruwe buitenzijde als een gepolijst oppervlak te laten zien.
Deel 1 en 2 in deze reeks gaan over grindstenen van Maas en Rijn, ook zwerfstenen dus.
Deze determinatiegidsen (deel 1,2 en 3) kosten respectievelijk 10,=, 12,= en 15,= euro.
Aanbieding: Schaft u alle drie deeltjes aan dan kosten deze samen 30,= euro.
U kunt deze handige fotogidsen bestellen bij Marja Braaksma (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.) door overmaking van het betreffende bedrag op rekeningnummer NL03INGB0000160307 t.n.v. M.Braaksma-de Vries.
Update 15 mei 2018
Bij Borger is een zwerfsteen van impactiet gevonden. Dit zijn gesteenten die ontstaan zijn door de inslag van een reuzenmeteoriet. Impactieten worden slechts een enkele maal als zwerfsteen gevonden.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/impactiet-zwerfstenen
 |
Update 14 april 2018
De stenengids over noordelijke zwerfstenen is verschenen.
Op ruim 100 pagina's worden honderden noordelijke zwerfstenen afgebeeld en besproken, stenen die iedereen kan vinden. Met behulp van beschrijvingen en duidelijke foto's is de kans groot dat een zelf gevonden steen herkend en op naam kan worden gebracht.
De determinatiegids kost 15,= euro en is te bestellen door een mailtje te sturen aan: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Update 19 maart 2018
Foto- en determinatiegids over Noordelijke zwerfstenen
Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan deel drie uit de serie determinatiegidsen voor Nederlandse zwerfstenen. Deel 1 en 2 zijn inmiddels al in 2e druk verschenen. Deze gidsen gaan over zwerf- en grindstenen die door Rijn en Maas in ons land zijn afgezet. Deze stenen vind je vooral op de Veluwe, de Utrechtse heuvelrug, in Brabant en natuurlijk in Limburg.
Noordelijke zwerfstenen zijn afkomstig uit Scandinavië. Deze zijn in de voorlaatste Saale-ijstijd, ca. 150.000 jaar geleden, door gletsjerijs in de noordelijke helft van ons land terecht gekomen.
Zwerfstenen uit Scandinavië zijn veel gevarieerder dan die van Maas en Rijn. Het sortiment is veel groter, ook zijn ze aantrekkelijker door hun fraaie kleuren en structuren. Gelukkig kun je noordelijke zwerfstenen nog op veel plaatsen vinden, ook in het buitenland. De kusten in Duitsland en in Denemarken liggen er vol mee. Wat sortiment betreft verschillen de zwerfstenen daar niet veel van die in ons land.
In deze gids worden op een overzichtelijke wijze uitsluitend zwerfstenen afgebeeld, die men zelf ook kan vinden. De stenen zijn gerangschikt volgens de gebruikelijke indeling in magmatische, sedimentaire en metamorfe gesteenten.
In de gids zijn enige honderden duidelijke zwerfsteenfoto's opgenomen. Iedere geïnteresseerde of zwerfsteenverzamelaar krijgt met dit boekje een gids in handen die het mogelijk maakt zelfstandig stenen te herkennen en te determineren. De stenenfoto's worden begeleid door korte, instructieve teksten, waarbij moeilijke termen zoveel mogelijk zijn vermeden.
De behandeling van de zwerfsteensoorten wordt voorafgegaan door:
- Index
- Nuttige links en adressen van musea en websites
- Voorbeelden alle zwerfsteengroepen in Nederland
- Nederland en stenen
- Gesteenten van hoge ouderdom
- Waar zoek je stenen?
- Stenen bekijk je met een loep
- Oude en nieuwe namen voor noordelijke zwerfstenen
- Stenen determineren. Hoe doe je dat?
- Mineralen in zwerfstenen
- IJstijdsporen op zwerfstenen
- Behandeling noordelijke zwerfstenen
Noordelijke zwerfstenen zal medio april verschijnen. Deze determinatiegids wordt in eigen beheer uitgegeven en zal behalve in een aantal geologische musea niet in boekhandels verkrijgbaar zijn.
De kostprijs Noordelijke Zwerfstenen bedraagt 15 euro inclusief verzendkosten.
De kostprijs van Zuidelijke Zwerfstenen, deel 1 en 2 bedraagt samen 20 euro ook inclusief verzendkosten.
U kunt de determinatiegidsjes bestellen bij Marja Braaksma (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.) door overmaking van het betreffende bedrag op rekeningnummer NL03INGB0000160307 t.n.v. M.Braaksma-de Vries
Update 24 december 2017
Nogmaals over helleflint
Helleflint is bij zwerfsteenliefhebbers geen onbekende naam. In grote delen van noord en midden Nederland komen deze zwerfstenen algemeen voor. Helleflint kennen we als een glashard, dicht gesteente, dat bij het doorslaan aan vuursteen doet denken. Maar wat is helleflint voor gesteente? Hoe ontstond het en wat was het uitgangsgesteente?
In dit artikel wordt uitgebreid ingegaan op dit metamorfe gesteente. Talrijke foto's ondersteunen de tekst.
 |
 |
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/nogmaals-over-helleflint
Update 9 december 2017
Zandsteen in Drentse bodem, dit lijkt het intrappen van een open deur. Zwerfstenen van zandsteen zijn vrijwel overal in Drenthe met gemak te vinden, dus waarom dit verhaal? Eenvoudig, omdat het zandsteen betreft dat ter plaatse in de ondergrond is gevormd en er bijzonder uit ziet. Meer bijzonderheden leest u op:
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/zandsteen-van-drentse-bodem
Update 2 november 2017
Cursus winterseizoen 2018
Wat zwerfstenen ons vertellen
Zwerfstenen zijn verhalenvertellers over gebeurtenissen die de aarde vormden en veranderden, van vaak miljoenen of zelfs miljarden jaren terug. Ze vertellen over onderzeese vulkaanketens, het openscheuren van de aardkorst, verschrikkelijke vulkaanuitbarstingen, dramatische gebeurtenissen diep onder onze voeten en verdwenen hooggebergten.
Locatie: Hunebedcentrum, Bronnegerstraat 12, Borger
Start: 10 januari 2018, telkens op woensdagavond vanaf 19.30 uur. Aanvang cursus om 20.00 uur.
Update 2 september 2017
De vondst van een grote zwerfkei in de keientuin in Borger van een Finse vastelandsrapakivi was aanleiding om er een artikel aan te wijden. Aangevuld met talrijke foto's van deze en andere 'Finnen' leest U het verhaal onder:
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/laitila-rapakivigraniet
 |
Update 29 augustus 2017
Het artikel over de granaatcoronietische gabbro van Borger is herschreven en aangevuld met meer vondsten van o.m. mafische granuliet. Deze gesteenten zijn tot dusver weinig als zwerfsteen opgemerkt, maar zullen in Westbaltische zwerfsteengezelschappen zeker niet zeldzaam zijn. In het zuidwestelijke Oostzeegebied, in Sleeswijk-Holstein en langs de kusten van de Deense eilanden zijn ze zelfs vrij algemeen te vinden. Vandaar dat in het artikel ook een aantal vondsten uit deze regio's is afgebeeld.
 |
 |
Granaatcoronietische gabbro ofwel granaatcoroniet - Zwerfsteen van Grollo(Dr.). |
Granaatcoroniet - Zwerfsteen van Borger (Dr.). |
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/granaatcoroniet
Update 26 augustus 2017
In het Hunebedcentrum in Borger is eind juni de tentoonstelling over Europa's grootste rivier aller tijden geopend. De legendarische Eridanos die zijn oorsprong had in het hoge noorden van Zweeds en Fins Lapland mondde op zijn hoogtepunt, zo'n 2700 km verderop, uit aan de oostkust van Engeland. Voorlopers van huidige rivieren als Rijn, Maas, Thames, Wezer en Elbe waren tienduizenden jaren achtereen zijrivieren van deze Eridanos. Het fundament van Noord-Nederland bestaat uit afzettingen van deze oerrivier, die gezien zijn omvang ook wel 'Europese Amazone' genoemd wordt.
 |
Het bestaande verhaal op deze site over de Europese Amazone is geheel omgewerkt en aangevuld met meer informatie en vooral meer afbeeldingen. Veel leesplezier
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/ijstijden-en-ijstijdafzettingen/de-europese-amazone
Update 18 augustus 2017
Het artikel over de 'Onderkant van Groningen en Drenthe' is geheel herschreven. De onderdelen Vroeg-Pleistoceen, Midden-Pleistoceen en Laat-Pleistoceen zijn omgewerkt en voorzien van een groot aantal extra afbeeldingen.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/ijstijden-en-ijstijdafzettingen/de-onderkant-van-groningen-en-drenthe
Update 20 juli 2017
Het verhaal over granaatglimmergneis is geheel herschreven. Ook zijn een groot aantal nieuwe foto's van deze migmatietgesteenten geplaatst.
 |
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/granaatglimmergneis
Update 13 juli 2017
Twee hoofdstukken, over Finse helsinkiet en over Finse granietporfier zijn textueel herzien en aangevuld met nieuwe afbeeldingen.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/finse-helsinkiet
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/finsegranietporfier
Update 8 juli 2017
Het hoofdstuk over pegmatiet en schriftgraniet is geheel herzien. In de artikelen zijn talrijke foto's vervangen en nieuwe geplaatst. Zo wordt een beter beeld gegeven van de grote mate van variatie onder zwerfsteenpegmatieten en dito schriftgranieten.
 |
 |
Schriftgraniet - Zwerfsteen van Ellertshaar (Dr.). |
Pegmatiet - zwerfsteen van Wippingen (Dld.). |
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/pegmatiet-22219
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/pegmatiet-22219/schriftgraniet
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/pegmatiet-22219/pegmatiet
Update 27 juni 2017
Onderstaande artikelen zijn herzien, uitgebreid en/of aangevuld met nieuwe foto's.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/syenietgabbro-van-angermanland
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/migmatietenmenggneizen
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/rapakivis-45574
Update 3 juni 2017
Met de publicatie van het laatste hoofdstuk over El Hierro en de geologische ontwikkeling daarvan is het verhaal over de Canarische eilanden compleet. Naast een algemene inleiding, zijn alle eilanden afzonderlijk onder de loep genomen. Talloze foto's bij de afzonderlijke hoofdstukken geven een goede indruk van de mogelijkheden op geologisch gebied die deze toeristisch zeer in trek zijnde archipel de bezoeker kan bieden.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/canarische-eilanden-vulkanisch/vulkanisme-op-de-eilanden/el-hierro
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/canarische-eilanden-vulkanisch/vulkanisme-op-de-eilanden/el-hierro/recente-erupties
Update 25 april 2017
.jpg)
Na de uitgave van deel 1 van de fotogids 'Stenen zoeken op en rondom de Veluwe en de Gelderse Poort' is deel 2 nu ook verschenen. Deel 2 bevat meer foto's dan deel 1 en is bijna dubbel zo dik. De duidelijke foto's maken het mogelijk dat veruit de meeste opgeraapte stenen hiermee op naam gebracht kunnen worden. De foto's in beide boekjes geven een goed beeld van het ruime sortiment (zwerf)stenen van Rijn en Maas, dat je vrijwel overal in ons land kunt vinden. Deel 1 en 2 kosten 20 euro. Bij bestelling worden de boekjes franco thuis bezorgd. Besteladres: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
.jpg)
Update 21 april 2017
Geologie van de Canarische eilanden
Aan dit grote hoodstuk is een nieuw onderdeel toegevoegd. In deze aflevering wordt het landschap en de geologsiche geschiedenis van het bijzonder fraaie eiland La Palma uit de doeken gedaan. Het verhaal is geïllustreerd met talloze foto's.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/canarische-eilanden-vulkanisch/vulkanisme-op-de-eilanden/la-palma
Update van 14 april 2017
Excursie
Deelnemers aan de wintercursus IJstijdgeologie en zwerfstenen in het Hunebedcentrum in Borger worden op 6 mei a.s. in de gelegenheid gesteld de geologie- en landschapsexcursie bij te wonen, die ons door een deel van Oost- en Noord-Drenthe voert. Tal van geologische, morfologische en landschappelijke bijzonderheden zullen bezocht en bekeken worden. Het zal dus geen stenenzoekexcursie worden zoals in vorige jaren. Niet alleen zijn de mogelijkheden daarvoor in Drenthe, zeker voor groepen, niet langer interessant, de aspecten die in de cursus aan de orde kwamen verdienen het zeker om ook eens onder de loep te worden genomen.
De excursie is op zaterdag 6 mei a.s. en begint om 09.30 uur. We vertrekken vanaf het Hunebedcentrum in Borger aan de Bronnegerstraat. Om het aantal auto's zoveel mogelijk te beperken zullen we gaan carpoolen. De excursie eindigt, afhankelijk van de weersomstandigheden, tegen een uur of drie in de middag.
Ik hoop jullie die dag dan te zien.
Update van 26 februari 2017
De geologische ontwikkeling van La Gomera
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/canarische-eilanden-vulkanisch/vulkanisme-op-de-eilanden/la-gomera
Update van 8 januari 2017
De geologische ontwikkeling van Gran Canaria
 |
In dit hoofstruk wordt een beeld geschetst van de vulkanologische geschiedenis van het vakantie-eiland Gran Canaria, zijn landschap, vulkanen en gesteenten. Het hoofdstuk is geïllustreerd met een groot aantal foto's.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/canarische-eilanden-vulkanisch/vulkanisme-op-de-eilanden/gran-canaria
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/canarische-eilanden-vulkanisch/vulkanisme-op-de-eilanden/gran-canaria/recente-erupties
Update van 5 december 2016
Een heel bijzondere kei
Zwerfstenen horen bij het Drentse landschap. We komen ze tegen in gestapelde vorm, groot en massief, in hunebedden. Ook als losse steen zijn ze alom aanwezig. Een goede manier om dit laatste te zien biedt het centrum van Borger. Bij de reconstructie van het centrum zijn in de openbare ruimte in het dorp tal van grote 'hunebedkeien' neergelegd. Bij binnenkomst van het dorp zijn ze niet te missen.
|
|
|
Zwerfstenen in het centrum van Borger.
|
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/nieuws
Update van 3 december 2016
De uitgave van een handig determinatiegidsje over zuidelijke zwerf- en grindstenen 'Stenen zoeken op en rondom de Veluwe' is de eerste in een reeks fotogidsen over zwerfstenen in Nederland.
 |
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/determinatiegidsen
Update van 26 november 2016
Al enige jaren is men bezig om kruisingen in de N34 van Groningen naar Emmen ongelijkvloers te maken. Eerst werden die bij Gasselte en Borger aangepakt, gevolgd door de omvangrijke reconstructie van de rotonde in de N33 en de N34 bij Gieten. De graafwerkzaamheden boden destijds een prachtige gelegenheid om iets meer aan de weet te komen over de bodemopbouw onder het oppervlak van de Hondsrug.
 |
Onlangs was de afslag naar Exloo aan de beurt. Zuidelijk van Ees werd aan weerszijden van de N34 tot een diepte van ruim vier meter zand en leem weggegraven. Hierbij kwamen over een lengte van ruim 250 meter prachtig door ijs gestuwde afzettingen te voorschijn. Het uitgegraven profiel maakte een indruk alsof zandlagen met een reuzenhand opzij geschoven waren en verfrommeld. Door het droge herfstweer waren in de steile zandwanden bodemlagen en stuwingsstructuren op een bijzonder fraaie wijze zichtbaar.
Cursus IJstijden vroeger en nu
Negen wekelijkse avonden met een excursie door Noord- en Oost-Drenthe
Locatie: Hunebedcentrum Borger
Aanvang 11 januari 2017, telkens op woensdagavond. Aanvang cursus 20.00 uur. Zaal open vanaf 19.30 uur. Lees meer op:
 |
Update 6 oktober 2016
Noordelijke Zwerfsteendag op zaterdag 12 november 2016 in het Hunebedcentrum in Borger
Op deze dag vindt voor de vijfde keer de Noordelijke Zwerfsteendag plaats. Wij vieren dit jaar het eerste lustrum van deze bijzonder succesvolle ontmoetingsdag voor liefhebbers en belangstellenden voor de zwerfsteengeologie. Voor de vijfde maal presenteren een groot aantal verzamelaars van zwerfstenen en zwerfsteenfossielen hun bijzondere, mooie en zeldzame vondsten.
Toegang is gratis
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/noordelijke-zwerfsteendag-2016
Update 1 oktober 2016
In het verhaal over de geologische ontwikkeling van de Canarische eilanden is het hoofdstuk over Tenerife gepubliceerd.
Update 2 september 2016
Het onderdeel Lanzarote binnen het hoofdstuk 'Vulkanisme op de eilanden' is gepubliceerd. Ook dit onderdeel is voorzien van een groot aantal verklarende afbeeldingen.
Update 26 augustus 2016
Het onderdeel Fuerteventura binnen het hoofdstuk 'Vulkanisme op de eilanden' is gepubliceerd. Het verhaal over de geologische geschiedenis van dit grootste eiland binnen de Canarische archipel is verluchtigd met een groot aantal foto's.
Update 16 augustus 2016
Binnen het verhaal over de geologie van de Canarische eilanden is het hoofdstuk over de ontstaansgeschiedenis van deze eilandgroep geplaatst.
Update 15 augustus 2016
Het eerste hoofdstuk van een uitgebreid artikel over de geologische ontstaansgeschiedenis van de Canarische eilanden is op de site gezet onder het menu-item 'Gesteentevormende processen'. De Canarische eilanden vormen al jaren een geliefde vakantiebestemming, zowel 's zomers als in de winter. Vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw werden behalve Gran Canaria en Tenerife ook de overige eilanden in snel tempo voor toeristisch bezoek ontsloten. Toch zijn niet alle eilanden volgebouwd met hotels en appartementencomplexen. La Gomera, El Hierro en in iets mindere mate La Palma zijn vooral in trek bij rustzoekers en wandelaars.
Alle eilanden zijn van vulkanische oorsprong, maar ze verschillen in ouderdom. Nog altijd is het ontstaan van de Canarische eilanden op de bodem van de Atlantische Oceaan nog niet helemaal verklaard. Feit blijft dat vulkanische verschijnselen of deze nu oud zijn of recent, op de meeste eilanden goed zijn waar te nemen. Door het relatief droge klimaat zijn de eilanden wat dit betreft in feite grote openluchtmusea van allerlei vulkanische verschijnselen. In een aantal hoofdstukken zal op de ontstaanswijze van de Canarische eilanden en de specifieke verschijnselen nader worden ingegaan. Ieder eiland wordt apart behandeld. De tekst wordt begeleid door een groot aantal foto's.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/canarische-eilanden-vulkanisch
Update 3 april 2016
Het begrip ijstijd is bij ieder van ons wel bekend. Wat de meesten ervan hebben onthouden is dat het in een ijstijd koud is en ook dat een ijstijd lang geleden plaats vond. We leven nu al ruim 10.000 jaar in een veel mildere periode en met de klimaatopwarming die wij nu meemaken is er helemaal geen reden meer om ons over kou zorgen te maken. Toch bestaan er naast grote ijstijden ook kleine. In de Middeleeuwen hadden we er een die zo heet: Kleine IJstijd. Hoe zit dat met grote en kleine ijstijden en heeft zo'n kleine wel echt bestaan?
|
|
Update 28 maart 2016
U zult aan de weergave van Kijkeensomlaag gemerkt hebben dat de lay-out veranderd is, en ook dat teksten en foto's in een reeks artikelen momenteel minder goed worden weergegeven. Dit heeft te maken met de conversie van deze site naar een nieuwe versie van Joomla. Met deze web-editor wordt Kijkeensomlaag gemaakt. Voorheen was kijkeensomlaag niet goed te lezen op tablets en vooral op mobiele telefoons. Met deze conversie moeten deze problemen tot het verleden behoren. Het gevolg van de omzetting is dat ik de tekst op alle pagina's opnieuw moet indelen en vrijwel alle afbeeldingen opnieuw moet resizen. Aangezien dit niet van vandaag of morgen gereed zal zijn - het betreft meer dan 700 pagina's - vraag ik hiervoor uw begrip.
De vorderingen merkt u aan de weergave van de site op het beeldscherm.
Met vriendelijke groeten
Harry Huisman
Update 24 februari 2016
Metamorfose betekent verandering. Een keer uitgebreid
naar de kapper of naar de schoonheidsspecialist en iemands
uiterlijk is compleet veranderd. Kortom, mensen kunnen
een metamorfose ondergaan.
Metamorfose is ook in de geologie geen onbekend begrip. Daar
heeft metamorfose eveneens met verandering te maken, maar dan
van gesteenten. Gesteenten kunnen zodanig van samenstelling en
uiterlijk veranderen, dat ze in geen enkel opzicht op het oorspronkelijke
gesteente lijken. Bij metamorfose worden mineralen langs chemische
weg omgezet. Metamorfe gesteenten noemt men daarom ook wel
omzettingsgesteenten.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/metamorfose/soorten-metamorfose
Soorten metamorfose
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/metamorfose/soorten-metamorfose
Regionale metamorfose
Dynamometamorfose
Subductiemetamorfose
Thermometamofose
Metasomatose
Metamorfe omgeving
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/geologie-van-gesteenten/metamorfose/metamorfe-omgeving
Structuren in metamorfieten
 |
 |
| Gedrietgneis - Zwerfsteen van Zuidbarge (Dr.). | Geplooide migmatiet - Zwerfsteen van Eext (Dr.). |
Update 7 november 2015
Verrassende vondsten in Emmen
De laatste jaren was de Hondsrug verschillende malen in het
nieuws. Het unieke geologische karakter van deze heuvelrug,
het aantrekkelijke landschap en de talrijke zwerfstenen die
er te vinden zijn, vormden de opmaat naar de oprichting van
het eerste geopark in Nederland.
De Hondsrug is ook de heuvelrug waar de afgelopen jaren tal van
nieuwe gidsgesteenten zijn gevonden. Op deze site is daar meermalen
over geschreven. Nu is er weer iets nieuws ontdekt: Ordovicische en
Silurische kalkstenen met fossielen, keileemconglomeraat,
kalkconcreties, Quetschsteine enz.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/ijstijden-en-ijstijdafzettingen/verrassende-vondsten-in-emmen
Update 31 oktober 2015
Over Sorselegranieten is inmiddels al het een en ander gepubliceerd.
Deze, tot voor een paar jaar, onbekende groep kwartsarme
granieten uit het verre noorden van Zweden, blijkt na hun
ontdekking ook als zwerfsteen voor te komen.
Dit artikel gaat over het uiterlijk van deze Sorselegranieten, zoals
je deze vindt als verweerde akkersteen. Verweerd hebben deze
granieten een totaal ander uiterlijk dan de voorbeelden op deze
en andere sites van gezaagde en gepolijste zwerfstenen.
Herkenning blijkt voor veel verzamelaars moeilijk te zijn, vooral
door het nietszeggende uiterlijk van zwerfstenen.
Update 26 oktober 2015
Chaetetiden, een bijzondere groep koralen?
Chaetetiden zijn bij de meeste fossielenverzamelaars onbekend.
Toch zijn fossielen ervan zeer zeker al vele malen opgeraapt, maar
worden niet als zodanig herkend. Paleontologen zitten al geruime
tijd met chaetetiden in hun maag. Op grond van hun skeletbouw
heeft men deze groep fossielen jaren geleden ingedeeld bij de
tabulate koralen. Erg steekhoudend waren de argumenten echter
niet. Fossiele chaetetiden lijken sprekend op bepaalde Paleozoïsche
bryozoën. Het nieuwste is dat chaetetiden geen koralen waren, maar
een groep demosponzen, waarvan verre nazaten momenteel nog in
de huidige oceanen leven.
 |
 |
Update 23 oktober 2015
De laatste jaren was de Hondsrug verschillende malen in het
nieuws. Het unieke geologische karakter van deze heuvelrug,
het aantrekkelijke landschap en de talrijke zwerfstenen die
er te vinden zijn, vormden de opmaat naar de oprichting van
het eerste geopark in Nederland. De Hondsrug is ook de heuvelrug
waar de afgelopen jaren tal van nieuwe gidsgesteenten zijn gevonden.
Op deze site is daar meermalen over geschreven. Nu is er weer iets
nieuws ontdekt: Ordovicische en Silurische kalkstenen met fossielen
in de keileem van Emmen.
 |
 |
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/ijstijden-en-ijstijdafzettingen
Update 29 september 2015
In het onderdeel tabulate koralen zijn twee nieuwe hoofdstukken
toegevoegd. Hierin worden de soorten alveolieten en subalveolieten
behandeld.
In het andere hoofdstuk komen takvormige tabulate koralen aan
de orde. In beide hoofdstukken zijn talrijke foto's opgenomen.
Update 27 september 2015
In het hoofdstuk over Stromatoporen zijn in het artikel 'Welke soorten
kun je vinden' aanvullende foto's geplaatst. Het betreft foto's van de
soorten Lophiostroma en Plexodictyon.
Update 7 september 2015
De vondst van een aantal fraaie, grote zwerfstenen van
Linagraniet op het Hoge Veld bij Norg, is aanleiding om
foto's hiervan, plus details, in het bestaande artikel over
Linagraniet op te nemen.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/linagraniet
Update 2 september 2015
Er zijn vier bijdragen over zwerfsteenkoralen online geplaatst.
In de verhalen zijn talrijke foto's van zwerfsteenkoralen
opgenomen (zie hieronder).
Favosieten
Favosieten zijn de meest voorkomende koralen in de keileem van
Haren en Groningen. Hoewel ze oppervlakkig veel op elkaar lijken,
is de vormenrijkdom van deze groep koralen bijzonder groot.
Identieke typen zijn met moeite te vinden.
 |
Sarcinula's
Tabulate koralen komen op de noordelijke Hondsrug relatief veel
voor, niet alleen in aantal, maar ook wat soortenrijkdom betreft.
Uit inventarisaties blijkt dat de meeste soorten die uit het
Oostzeegebied beschreven zijn, ook gevonden zijn in de
keileem van de Hondsrug.Dit geldt ook voor een groep
zwerfsteenkoralen die bekend staan als Sarcinula's. In oudere
literatuur wordt voor deze koralen de naam Syringophyllum
gebruikt.
 |
Halysieten
Halysieten worden door fossielenverzamelaars doorgaans
‘kettingkoralen’ genoemd, vanwege de eigenaardige kettingfiguren
die zich op het oppervlak van de kalkstenen aftekenen.
 |
Syringopora's
Zwerfsteenkoralen van dit genus noemt men wel 'orgelpijpkoralen',
vanwege de losse bouw van het kalkskelet, dat uit een groot
aantal smalle, cylindrische corallieten bestaat. De losstaande
koraalbuisjes zijn door horizontale, trechtervormige dwarsverbindingen
met elkaar verbonden.
 |
Update 31 augustus 2015
In januari 2016 gaat in het Hunebedcentrum in Borger weer een
zwerfsteencursus van start. Gedurende acht avonden staan zwerfstenen
centraal. De eerste avond is op 14 januari. Meer bijzonderheden leest U op:
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/cursusprogramma-2016
Update 27 augustus 2015
Sinds jaar en dag staat het Hondsruggebied bekend om zijn
rapakivigranieten. Alandrapakivi en Alandgraniet zijn wel de bekendste
vertegenwoordigers van deze familie van granietachtige gesteenten.
Maar er zijn meer typen. Geen gesteentefamilie is zo rijk aan soorten
en typen als juist deze rapakivi's. Er schuilen soorten onder die
onmiddellijk te herkennen zijn als rapakivigraniet. Daarnaast kom je
typen tegen, die opgeraapt worden, weer weggelegd, toch
weer opgeraapt en uiteindelijk meegenomen worden. Waarom? Het
lijken herkenbare, maar niet direct bekende gidsgesteenten en die
laat je niet liggen. Zo'n type is de Noordbaltische rapakivigraniet.
In het artikel wordt dit gesteente d.m.v. tekst en talloze foto's nader
uit de doeken gedaan.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/noordbaltische-rapakivigraniet
Update 22 augustus 2015
Al meer dan tweehonderd jaar is bekend dat in de bodem van de
stad Groningen fossiele koralen voorkomen. Ze komen te voorschijn
bij het graven van bouwputten, rioleringen e.d.. Op een diepte van
ca. 1 tot 1,50 meter onder het maaiveld komen veel Ordovicische
en Silurische kalksteenfossielen voor, waaronder koralen. In de
bovenlaag van de keileemafzetting op de Hondsrug zijn de kalkige
zwerfstenen vaak prachtig verweerd.
 |
 |
Thecia is een type zwerfsteenkoraal dat niet erg zeldzaam is. Van
het geslacht komen drie soorten in de keileem voor, die door
fossielenverzamelaars vrij makkelijk van elkaar te onderscheiden zijn.
In de tekst zijn talrijke foto's van deze groep zwerfsteenkoralen
opgenomen.
Update 21 augustus 2015
Het is nog niet zo lang geleden dat bij het zandzuigen in Ellertshaar
talrijke grote zwerfstenen mee naar boven kwamen. De grotere keien
werden opgevangen in de keienvanger. Dit is een soort metalen
mand die voor de mond van de zuigbuis was gemonteerd. Al
naar gelang het aantal keien werd de keienvanger doorgaans
aan het eind van de werkdag geleegd en bracht men de stenen
met een boot naar de wal. Dit waren ‘gouden jaren’ voor de
zwerfsteenliefhebbers. Iedere dag en zeker iedere week lag er
weer een verse voorraad mooie, schone zwerfstenen, waartussen
het goed zoeken was. Sinds de meeste ‘natte’ zandwinningsbedrijven
overgegaan zijn op de methode waarbij met waterjets het zand
onder water opgewerveld wordt, behoren grote zwerfstenen tot
het verleden. Grote keien blijven achter op de bodem van de zuigplas.
 |
 |
In dit verhaal wordt de mogelijkheid besproken dat een van de ijstijden
tijdens het Cromerien verantwoordelijk is geweest voor de aanwezigheid
van zwerfstenen in de diepere ondergrond in Ellertshaar. Het verhaal
is geïllustreerd met een groot aantal zwerfsteenfoto's.
Update 7 augustus 2015
Het inleidend hoofdstuk over tabulate zwerfsteenkoralen uit de
keileemafzettingen van de noordelijke Hondsrug
is, samen met een groot aantal foto's van zwerfsteenvondsten
en koralen die op het Zweedse eiland Gotland zijn verzameld,
gepubliceerd.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/fossiele-koralen/tabulate-koralen
 |
 |
Update 5 augustus 2015
De eerste vier delen van een serie hoofdstukken over fossiele
stromatoporen, zwerfsteenkoralen en trepostomate bryozoën
staan online. Het gaat hierbij vooral om zwerfstenen die
als kalksteen voorkomen in keileemafzettingen in het Hondsrug-
gebied en in smeltaterafzettingen in de omgeving van Haddorf
en Neuenkirchen in Duitsland. Daarnaast zullen de bekende
blauwgrijze tot blauwzwarte lavendelblauwe verkiezelingen uit
Vroeg-Pleistocene rivierzafzettingen ook ruimschoots aan bod
komen. Aan deze bijzondere groep fossielen wordt een apart
hoofdstuk gewijd.
 |
 |
In alle deelhoofdstukken worden veel foto's van fossiele koralen
afgebeeld, waardoor het mogelijk is eigen vondsten te vergelijken
en te determineren. Fossielenverzamelaars die in hun collecties
fossiel materiaal van de Oostzee-eilanden Gotland en Saarema in
hun bezit hebben, zullen hun vondsten aan de hand van de opgenomen
zwerfsteenfoto's kunnen determineren.
Het inleidend hoofdstuk gaat over fossiele koralen, zoals die als
zwerfsteen en rolsteen in de noordelijke helft van ons land voorkomen.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/fossiele-koralen
Het vervolghoofdstuk is een inleiding over solitaire en kolonievormende
rugose koralen.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/fossiele-koralen/rugose-koralen
Hoofdstuk drie behandelt met zeer veel foto's de tot dusver gevonden
soorten rugose koralen uit de keileem van de noordelijke Hondsrug
en rugose soorten die als lavendelblauwe verkiezeling in Vroeg-Pleistocene
zanden in Noord- en Noordoost-Nederland voorkomen.
Update 2 27 juli 2015
Jelle de Jong is een zeer bekende verzamelaar van zwerfstenen. Vanaf
de vroege jaren zestig van de vorige eeuw heeft hij een indrukwekkende
stenencollectie opgebouwd. Bijzonder aan zijn verzameling is dat vrijwel
alle zwerfstenen door hem gezaagd en gepolijst zijn. De stenen worden
hierdoor niet alleen erg fraai, ook laten de stenen zich beter
determineren. Vorig jaar heeft Jelle zijn verzamelactiviteiten beëindigd.
Zijn omvangrijke collectie, die bijzonder goed gedocumenteerd is,
heeft hij geschonken aan het Hunebedcentrum in Borger. In de
gehoorzaal in Borger is inmiddels een semi-permanente expositie
van zijn zwerfstenen ingericht.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-6076/de-stenen-van-jelle-de-jong
 |
Update 27 juli 2015
Op verschillende plaatsen in Midden- en Noord-Nederland heb je
keientuinen. Hierin vind je volgens een bepaalde opzet een
overzicht van meest grote, in het oog vallende zwerfstenen,
die vaak ook nog de status van gidsgesteente hebben. De
particuliere keientuin van Hendrik Houwing in Emmer-Compascuum
heeft een andere opzet: veel zwerfkeien, grote ook, maar
zo gerangschikt dat de stenen een eenheid vormen met de
groene tuin waarin ze zijn opgesteld. Je vind er natuurlijk
tal van gidsgesteenten, rapakivi's voorop, maar ook tal van
zwerfstenen die mooi en instructief zijn, maar waarvan het
herkomstgebied in Scandinavië niet bekend is.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-6076/de-keientuin-van-houwing
 |
 |
Update 26 juli 2015
Onder het menu-item 'Zwerfstenen in woord en beeld' is een bijdrage
geplaatst over Fjälsjärrapakivigraniet. Onlangs is bij Bargeroosterveld
in Zuidoost-Drenthe hiervan de eerste zwerfsteen gevonden. De vondst
is bijzonder omdat het voorkomen van deze rapakivigraniet in Zuidwest-
Finland erg klein is en dus niet veel zwerfstenen heeft kunnen leveren.
Bovendien lagen de rapakivigebieden op het vasteland van Finland niet
in de route van het landijs in de voorlaatste ijstijd.
 |
Update 25 juli 2015
Het hoofdstuk over stromatoporen is met de bespreking van de gevonden
zwerfsteensoorten afgesloten en op de site gepubliceerd. In het hoofdstuk
worden veertien verschillende genera besproken. Bij iedere soort zijn talrijke
fotos van lavendelblauw verkiezelde en van kalkige zwerfsteenexemplaren
geplaatst. Sommige stromatoporen konden tot op soortniveau gedetermineerd
worden, de meerderheid alleen op genus niveau.
Update 21 juli 2015
Bij het menu-item 'Fossielen in woord en beeld' is onder 'Stromatoporen'
een nieuw hoofdstuk 'Het Kalkskelet' met veel foto's van stromatoporen en detail-
opnamen van skeletstructuren toegevoegd.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/stromatoporen/het-kalkskelet
Update 16 juli 2015
Bij het menu-item 'Fossielen in woord en beeld' is onder 'Stromatoporen'
een nieuw hoofdstuk met talrijke foto van kalkige en lavendelblauw
verkiezelde zwerfsteenstromatoporen toegevoegd: Stromatoporen als zwerfsteen.
Update 9 juli 2015
In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de tot dusver gevonden
gidsgesteenten uit de Zweedse provincie Norrbotten in het uiterste noorden
van Zweden. Naast Sorselegraniet zijn dit Linagraniet in een drietal variëteiten,
Edeforsgraniet, Avavikengraniet en Vassijauregraniet.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/norrlandgranieten
Update 8 juli 2015
In het verhaal over de Linagraniet zijn foto's toegevoegd van het gelijkkorrelige
type en ook nog van het porfierische type.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/linagraniet
Update 4 juli 2015
In de Oostbaltische keileem in het Hondsruggebied zijn zwerfstenen gevonden
van een tot dusver grotendeels onbekende groep granieten. De stenen zijn
afkomstig uit de provincie Norrbotten in het uiterste noorden van Zweden.
De verschillende granieten worden in de Zweedse literatuur wel samengevat
onder de werknaam 'Norrlandgranieten'.
Linagraniet wordt in de zwerfsteenliteratuur weliswaar beschreven, maar
zwerfstenen waren tot dusver niet gevonden. Vondsten in het Hondsruggebied
van verschillende typen van deze graniet brengen daar nu verandering in.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/zwerfstenen-in-woord-en-beeld/linagraniet
Update 10 maart 2015
Ik ben op Wordpress.com een nieuwe site begonnen, speciaal voor
beginners in de zwerfsteenliefhebberij. De site heet 'Zwerfstenen en ijstijden'.
Op mijn site kijkeensomlaag.nl zie je bovenaan, direct onder de titelstrook
van de site, een smalle menubalk. Links in die menubalk lees je 'Meer stenen'.
Klik daar op en je wordt naar de andere site geleid.
Op deze site publiceer ik verhalen en vooral heel veel foto's over en van
zwerfstenen, stenen dus zoals iedereen die kan vinden. Foto's van gezaagde
en gepolijste zwerfstenen worden zoveel mogelijk vermeden. Die
keien kom je op je zoektochten in het veld namelijk niet tegen.
Vanzelfsprekend komt ook de ijstijdgeschiedenis van Drenthe en
omstreken aan bod en de sporen die deze barre klimaat-episoden
in de bodem achter lieten.
De onderwerpen worden niet diepgravend behandeld. Als beginnende
stenenverzamelaar sta je daar nog niet voor open. Van belang zijn vooral
de afbeeldingen en de foto's.
De nieuwe site is geen vervanging van 'Kijkeensomlaag', maar
komt tegemoet aan wensen die geuit zijn tijdens zwerfsteencursussen
die ik in Borger geef.
Behalve zwerfstenen ben ik een ook een gepassioneerd liefhebber van
hout en houtstructuren. Deze laatste kom je vooral in dood, verweerd
eikenhout tegen. Ook hiervan vindt U op de Wordpress-site verhalen
en foto's.
Heb er begrip voor dat de site nog volop in ontwikkeling is en vrijwel
dagelijks wordt aangevuld met nieuwe bijdragen en foto's.
Kijk daarom op: https://huishoutsteen.wordpress.com/
Update 3 februari 2015
In het hoofdstuk over rapakivizwerfstenen is een nieuw artikel
over gedeformeerde zwerfsteenrapakivi's opgenomen.
Van rapakivi's is bekend dat deze gesteenten ontstaan zijn zonder
enig verband met gebergtevormingen. Het rapakivi magma is afkomstig
uit de onderste regionen van de aardkorst en is op een hoger niveau
in de aardkorst onder rustige omstandigheden gekristalliseerd.
Deformatieverschijnselen zijn in rapakivi's afwezig, heet het. Desondanks
zijn in de loop van de tijd talrijke zwerfstenen gevonden die duidelijk
door tektonische processen zijn beïnvloed. In zwerfstenen komen we
breukvorming, verscherving en zelfs mylonitisatie tegen. Ook zijn een
aantal rapakivizwerfstenen gevonden die gelijkenis vertonen met
inslagbreccies (impactieten). Deze zwerfstenen zijn mogelijk te relateren
aan een meteorietinslag in het verleden.
Update 18 oktober 2014
Op zaterdag 8 november organiseert het Hunebedcentrum/
Geopark Hondsrug een noordelijke zwerfsteendag. U bent
van harte welkom om deze dag in Borger bij te wonen.
Programma
09.30 Inloop met koffie en inrichten zwerfsteentafels
10.30 Inleiding door Harrie Wolters
10.45 Egbert Meijers over 'Flint’, Zwerver uit de ijstijd
11.15 Harry Huisman over De Hondsrug, de nieuwste inzichten
12.00 Lunch
13.30 'De kwartiertjes'. Zwerfsteenliefhebbers vertellen een kwartier lang over een door hen gekozen zwerfsteenonderwerp, waarna gelegenheid tot vragen.
13.30 - 13.45 Dalavulkanieten, een andere benadering door Henk Peters, Geol.
Museum te Velp.
13.55 - 14.10 Zwerfstenen zoeken in Denemarken door Corrie Molenkamp
14.10 - 14.40 Pauze
14.40 - 14.55 Nieuwe en bijzondere vondsten van Aland door Xander de Jong,
Museum Nijmegen
15.10 - 15.25 Blekinge- en Oost-Smalandgesteenten door Henk Jager Wolvega
15.35 - 15.50 Zwerfstenen van Jutland en Als door Peter Hofstee
16.30 Sluiting
- Afgelopen voorjaar heeft Jelle de Jong uit Drachten zijn prachtige zwerfstenenverzameling
aan het Hunebedcentrum/Geopark de Hondsrug geschonken. Vooruitlopend op een definitieve
expositie in het Kenniscentrum zal de Koepelzaal op deze dag ingericht worden met een aantal
gepolijste gidsgesteenten uit zijn collectie.
- In de ontvangstruimte van het Kenniscentrum zullen onderstaande zwerfsteenliefhebbers
een tafelpresentatie verzorgen met zwerfstenen en gesteentenmonsters van hun keuze.
1) Corrie Molenkamp met Bijzondere zwerfstenen uit Denemarken
2) Kinke Rinsma en Henk Odé met Zwerfsteenvondsten uit de Limfjord
3) Luit Dijkstra met Zwerfsteenvondsten uit de Groninger keileem
4) Henk Peters met Dalarneporfieren
5) Xander de Jong met Kristallijne gesteenten van de Alandeilanden
6) Peter Hofstee met Zwerfsteenvondsten van Jutland en Als
7) BerendJan Grotenhuis met Gesteenten van een excursie naar Dalarne in Zweden
8) Harry Huisman met Nieuwe zwerfsteenvondsten van de Hondsrug
Update 18 oktober 2014
Na een onderbreking van twee jaar start in het Hunebedcentrum
in Borger op 8 januari 2015 weer een zwerfsteencursus. In acht
wekelijkse bijeenkomsten krijgt U met een 'praatje en een plaatje'
voor de pauze allerlei bijzonderheden over zwerfstenen te horen.
Na de pauze volgt een praktijkgedeelte, waarbij u samen met Uw
tafelgenoten leert hoe U zwerfstenen herkent en benoemd.
Voorkennis is niet nodig. Voor oud-cursisten dient deze cursus als
'opfriscursus'. Meer bijzonderheden leest U in:
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/cursusprogramma-2015
Update 18 oktober 2014
Aan het artikel over de Saale-ijstijd en het Warthe-stadium is
een hoofstuk toegevoegd. Hierin worden de overeenkomsten
en verschillen van de beide Oostbaltische keilemen in het
Hondsruggebied onder de loep genomen en vergeleken met de
keileemafzettingen en de daarin aanwezige zwerfsteengezelschappen
in Duitsland, zuidoostelijk van Lüneburg.
Update 15 oktober 2014
Aan het nieuwe artikel over de Saale-ijstijd en het Warthe-stadium
is een aanvullend hoofdstuk toegevoegd over het Drente-stadium,
Hondsrug en Warthe-stadium. Hierin wordt het verloop van de
vergletsjering in beide gebieden behandeld.
Update 14 oktober 2014
Onder het hoofdstuk IJstijden en ijstijdafzettingen is een nieuw artikel
opgenomen over de overeenkomsten en bijzonderheden van
zwerfsteengezelschappen en keileensoorten in het Hondsruggebied en in
het Duitse Wendland, zuidoostelijk van Hamburg. In het landschap daar
markeert een opvallende eindmorenegordel de laatste vergletseringsfase
van de Saale-ijstijd. Deze koudefase waarin het landijs vanuit een
teruggetrokken positie in de zuidelijke Oostzee bij Zweden opnieuw
zuidwaarts opschoof tot voorbij Hamburg staat bekend als het
Warthe-stadium.
Update 25 augustus 2014
Onder het menu-item 'Nieuws' vindt U meer bijzonderheden over de cursus
zwerfsteenherkenning, die in januari 2014 in het Hunebedcentrum van start
gaat.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/nieuws
Update 25 augustus 2014
Onder het menu-item 'Nieuws' is een artikel geplaatst over een
onlangs door aankoop verworven grote zwerfsteen van pegmatiet.
De kei toont een heel bijzondere combinatie van pegmatitische
en aplitische gesteentedelen.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/nieuws
Update 25 augustus 2014
Onder het menu-item 'Nieuws' is een verhaal over nieuwe vondsten
van Sorselegraniet geplaatst.
De laatste weken zijn op de Hondsrug tussen Borger en Valthe acht,
merendels grote zwerfstenen van dit betrekkelijk nieuwe gidsgesteente
gevonden. In het verhaal wordt ingegaan op de uiterlijke kenmerken
van deze meest sterk verweerde stenen.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/nieuws
Update 4 mei 2014
Ik ben begonnen om het menu-item 'Fossielen in woord en beeld' van
verdere inhoud en foto's te voorzien. In de komende tijd zullen de
bekende Ordovicische en Silurische kalksteenfossielen uit de keileem
van de noordelijke Hondsrug in aparte hoofdstukken opgenomen worden.
Ook de minstens zo bekende lavendelblauwe verkiezelingen uit de
vroeg-Pleistocene zanden in Oost- en Noord-Nederland worden hierin
'meegenomen'.
Als eerste is de inleiding en het eerste onderdeel van het item
stromatoporen gepubliceerd.
http://www.kijkeensomlaag.nl/index.php/fossielen-in-woord-en-beeld/stromatoporen
Update 11 januari 2013
Twee keileemgroepen in het Hondsruggebied
en de koppeling daartussen
Op de keileemruggen van het Hondsrugsysteem komen verschillende
keileemtypen voor. Twee zijn dominant. Beide keilemen bedekken
elkaar, waarbij de keileem van de Assen-groep vrijwel altijd de onderste
afzetting vormt, met de keileem van de Emmen-groep daar bovenop.
In onverweerde toestand verschillen beide keilemen duidelijk in kleur
van elkaar, maar in grote delen van het Hondsruggebied is daar door
verwering en oxidatie weinig meer van te merken, beide kleuren
roodbruin.
http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=730&Itemid=531
Update 8 januari 2014
Wat zijn ijsstromen?
Het landschap in Noord- en Oost-Drenthe wordt bepaald door
een aantal parallelle keileemruggen. Ze worden van elkaar gescheiden
door moerassige beekdalen. Het opvallende ruggenlandschap
is ontstaan door de Hondsrug-ijsstroom op het laatst van de
ijsbedekking in het Saalien. Maar wat zijn nu eigenlijk ijsstromen?
http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=729&Itemid=530
Update 6 december 2013
In het artikel over syenietgabbro van Ångermanland zijn een aantal
aanvullende foto's van het vaste gesteente in Nordingrå geplaatst.
http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=726&Itemid=528
Update 5 december 2013
In de gangbare stenenboeken kom je regelmatig verschillende
namen tegen voor hetzelfde gesteente. In zwerfsteenliteratuur wordt
meestal de oude vertrouwde naamgeving gehanteerd, in tegenstelling
tot een aantal geologische natuurgidsen, waarin gesteenten worden
afgebeeld onder hun moderne naam.
 |
| Amygdaloïdale rhombenporfier, ook wel 'rhombenporfier-amandelsteen' genoemd. |
Dat dit tot verwarring leidt en voor beginnende verzamelaars ‘de dood
in de pot’ dreigt te worden, mag duidelijk zijn. Doorgewinterde
stenenverzamelaars vinden hun weg wel in dit doolhof van nomenclatuur,
maar nieuwkomers….? Om het maar simpel te zeggen, de naamgeving
van zwerfstenen is een rommeltje. De verwarring zit hem vooral in het
benoemen van magmatische gesteenten. We noemen deze groep ook
wel stollings-gesteenten. Bij afzettingsgesteenten en metamorfieten
is de naamgeving minder gecompliceerd.
In dit hoofdstuk wordt aan de hand van talrijke zwerfsteen-
voorbeelden hier nader op ingegaan.
http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=728&Itemid=529
Update 21 november 2013
De kuststrook langs de Botnische Golf halverwege Sundsvall en
Umea staat bekend als Nordingrå. Zwerfsteenliefhebbers kennen
het gebied beter onder de naam Ångermanland. Zuidelijk van de
stad Örnsköldsvik zijn in een ca. 35 x 10 km lange kuststrook
gesteenten ontsloten die, weliswaar zeldzaam, bij ons als zwerfsteen
te vinden zijn. De belangrijkste gidsgesteenten van Nordingrå die bij
ons ook als zwerfsteen te vinden zijn, zijn de syenietgabbro van
Angermanland en een roodachtige, porfirische rapakivigraniet, die
bekend staat als Ångermanlandrapakivi.
Update 16 november 2013
Onder het menu-item 'Gidsgesteenten>Op een rijtje>Herkomstgebied 1'
zijn bij alle afgebeelde foto's bijschriften geplaatst.
http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=703&Itemid=507
Update 15 november 2013
Ålandkwartsporfier is een bekend gidsgesteente dat in Noord-Nederland
met name in Oostbaltische zwerfsteen-gezelschappen algemeen te
vinden is. Zwerfstenen ervan zijn doorgaans roodachtig van kleur met
als meest in het oog springend kenmerk de talloze ronde, donkere
eerstelingen van kwarts. Dit maakt dit zwerfsteentype tot een van de
makkelijkst te herkennen gidsgesteenten.
Bijzonder is de ignimbritoïde variëteit van Ålandkwartsporfier. Zwerfstenen
ervan zijn gezien het kleine voorkomen op Åland op de vingers van een hand
te tellen.
Update 6 november 2013
Behandeling van de tot dusver gevonden zwerfstenen van
Sorselegraniet, een nieuw type gidsgesteente.
 |
De ontdekking van nieuwe gidsgesteenten maakt duidelijk dat de grens
van het gebied in Scandinaviëwaar onze zwerfstenen vandaan komen,
steeds verder naar het noorden opschuift. Met de vondsten in Drenthe
van zwerfstenen van Sorselegraniet en de verwante Norrlandgraniet
reikt de verschuiving zelfs tot in Zweeds Lapland.
http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=724&Itemid=526
Update 22 augustus 2013
Na lange tijd volgt weer een zwerfsteen-update. Binnenkort volgen meer, w.o.
de publicatie van een serie hoofdstukken over noordelijke Paleozoïsche
kalksteensoorten en zwerfsteenfossielen (stromatoporen, tabulaten,
chaetetiden en trepostomate bryozoën).
Onder het menu-item Gidsgesteenten>Op een rijtje>Herkomstgebied 1 zijn
in het album Gidsgesteenten Angermanland, Botnische Golf enz. foto's geplaatst
van voor Nederland nieuwe type gidsgesteenten uit Zweeds Lapland. Het zijn
de 'Afstandskampioen' onder de zwerfstenen.
http://opa.cig2.canon-europe.com/s/m/album/CJ8GmZjwwJz
Update 7 februari 2013
Op 22 en 23 juni van dit jaar vinden in het Duitse Govelin weer de jaarlijkse
Feuerlilientage plaats. Dan wordt het feest gevierd van de volop bloeiende
roggelelies en korenbloemen, met daarbij allerlei activiteiten, lezingen,
excursies, fotosessies, muziek en tentoonstellingen. In verband hiermee is
een artikel over dit evenement geplaatst met talrijke afbeeldingen.
http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=627&Itemid=430
Update 21 januari 2013
Het hoofdstuk Het Hondsrugsysteem in Drenthe, te vinden
onder het menu-item IJstijden en ijstijdafzettingen, is herschreven
en aangevuld met nieuwe gegevens.
http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content§ionid=-1&task=edit&cid[]=143
Update 20 december 2012
Binnen het hoofstuk 'De ijstijd in beeld' is het onderdeel
'De Elster-ijstijd' geplaatst. In dit onderdeel worden de gevolgen
van de ijsbedekking voor Noord-Nederland behandelt aan de
hand van talrijke afbeeldingen van afzettingen, afzettings-
structuren en landschapsbeelden.
http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=713&Itemid=515
Update 20 december 2012
Wanneer we een winter meemaken die streng uitpakt met
veel sneeuw en ijs, dan hoor je wel eens opperen of dat niet
het begin is van een nieuwe ijstijd. Gelukkig valt dat mee
en is de lente nooit ver weg. In het verleden was dit wel anders.
Uit allerlei gegevens weten we dat er een ijstijd is geweest en
ook dat het niet bij een is gebleven.
De gevolgen van die ijstijden zijn op veel plaatsen in de bodem
en vaak ook in het landschap bewaard gebleven. Onder het
menu-item 'IJstijden en ijstijdafzettingen' is de inleiding van
het hoofdstuk 'De ijstijd in beeld' geplaatst. Het hoofdstuk
behandelt in woord en vooral in beeld wat er van de drie laatste
ijstijden aan afzettingen en zichtbare bodemstructuren bewaard
is gebleven.
http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=711&Itemid=514
Update 16 december 2012
Onder 'IJstijden en ijstijdafzettingen' is het artikel geplaatst
'De Hondsrug-Hümmling ijsstroom'. In de kwartairgeologie is
al enige tijd sprake van een ‘Hondsrug-Hümmling ijsstroom’.
Het vermoeden is dat op het laatst van de Saale-ijstijd, te
midden van doodliggend, aftakelend landijs, vanuit het
Noordzeegebied een relatief smalle, snelbewegende ijsstroom
op gang kwam, die naar het zuidoosten gericht was. De
ijsstroom heeft delen van de provincie Groningen en Drenthe
aangedaan en is verder zuidoostwaarts uitgestroomd over
oostelijk Overijssel tot in het Duitse Münsterland.
http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=717&Itemid=518
Update 28 oktober 2012
Het artikel Het Hondsrugsysteem in Drenthe is aangepast. Nieuwe
onderzoeksgegevens en waarnemingen zijn in het verhaal verwerkt.
http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=143&Itemid=240
Update 7 oktober 2012
Onder het menu-item 'IJstijden en ijstijdafzettingen' is een uitgebreid
verhaal geplaatst met talrijke afbeeldingen over dekzand en
dekzandvorming.
http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=712&Itemid=513
Update 5 oktober 2012
Onder 'IJstijden en ijstijdafzettingen' is een nieuw verhaal geplaatst
met de titel 'De laatste 3000 jaar'. Het behandelt de laatste 3000 jaar
van het Weichselien. Afzettingen uit die tijd zijn over het algemeen
goed bewaard gebleven en zijn doorgaans makkelijk bereikbaar. Hierdoor
is het mogelijk om zelfs in detail reconstructies te maken van het
klimaatverloop en de gevolgen daarvan voor het landschap in Noord-
Nederland. Samen met een groot aantal afbeeldingen wordt deze
bijzondere afloop van de laatste ijstijd in beeld gebracht.
http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=709&Itemid=512
Update 14 september 2012
In het hieronder genoemde artikel over zwerfsteen-eklogieten zijn
aanvullende foto's geplaatst en vervangen.
Update 7 september 2012
Binnen het hoofdstuk 'Zwerfstenen in woord en beeld' is het verhaal
over eklogieten en zwerfsteen-eklogieten geplaatst. In het artikel
wordt ingegaan op de eigenschappen van dit bijzondere gesteente
en de exotische wijze van ontstaan. Talrijke foto's van eklogieten
en schema's omtrent hun ontstaanswijze illustreren het verhaal.
http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=708&Itemid=511
Update 30 augustus 2012
Binnen het hoofdstuk 'Gidsgesteenten' zijn onder het menu-item
'Op een rijtje' de gidsgesteenten uit de vier Scandinavische
herkomstgebieden in aparte fotoalbums geplaatst.
http://www.kijkeensomlaag.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=681&Itemid=484
Update 17 juli 2012
In het hoofdstuk 'Zwerfstenen voor beginners' zijn in het
onderdeel 'Mineralen in zwerfstenen' bij toermalijn, augiet,
hoornblende, granaat, epidoot, sillimaniet en andalusiet
de bijbehorende foto's met onderschriften geplaatst.
Update 14 juli 2013
Het programma voor de wintercursussen 'IJstijden, Zwerfstenen
en Fossielen' is op de site geplaatst.
Update 13 juli 2012
In het artikel 'De onderkant van Groningen en Drenthe'
is in het hoofdstuk Laat-Pleistoceen een korte tekst over
keizand toegevoegd.
Update 9 juli 2012
In het hoofdstuk 'Zwerfstenen voor beginners' zijn bij
'Mineralen in zwerfstenen' bij het hoofdstuk 'Glimmer'
de bijbehorende afbeeldingen en onderschriften geplaatst.
Update 5 juli 2012
In het onderdeel 'Mineralen in zwerfstenen' zijn binnen
de hoofdstukken 'veldspaat' en 'veldspaatvervangers'
de bijbehorende foto's met onderschriften geplaatst.
U vindt het onderdeel onder het menu-item 'Zwerfstenen
voor beginners'.
Update 2 juli 2012
Onder 'Zwerfstenen in woord en beeld' is een uitgebreid
artikel over larvikieten toegevoegd. 'Larvikieten nader
bekeken' bestaat uit 7 hoofdstukken met bijgevoegde
foto's van larvikiet en zijn variëteiten. Ook is aandacht
besteed aan de betekenis van larvikiet als natuursteen.
Het artikel 'Rhombenporfieren nader bekeken' is opnieuw
ingedeeld. Het bestaat nu uit een achttal afzonderlijke
hoofdstukken.
Update 3 juni 2012
Bij het menu-onderdeel 'Zwerfstenen voor beginners'
is het slothoofdstuk 'De vertaling' inclusief onderliggende
hoofdstukken gereed. De bijbehorende afbeeldingen en
determinatiefoto's zijn geplaatst.
Update 31 mei 2012
Onder het menu-item 'Zwerfstenen in woord en beeld' is
een uitgebreid artikel geplaatst over rhombenporfieren.
In 'Rhombenporfieren nader bekeken' zijn een groot aantal
foto-albums opgenomen met afbeeldingen
van verschillende rhombenporfier-typen en hun variaties
uit Nederland, Duitsland, Denemarken en Noorwegen.
Update 30 april 2012
In de rubriek 'Nieuws' is de beschrijving geplaatst van een
zwerfsteen van granaatcoronitische gabbro. Afbeeldingen
zijn erbij geplaatst.
Update 28 april 2012
In de rubriek 'Nieuws' wordt de vondst van een tot dusver
onbekende soort Favosites in de keileem van de noordelijke
Hondsrug gemeld.
Update 22 april 2012
In de rubriek 'Nieuws' is het verslag geplaatst van de excursie
naar Wippingen en Werpeloh in het Duitse Emsland door
deelnemers aan de cursus Gidsgesteenten in het
Hunebedcentrum in Borger.
Update 20 april 2012
In het menu-item 'Kijkeensopzij' is een nieuw fotoalbum
geplaatst. De foto's geven een impressie van het Duitse
Wendland tussen Lüneburg en de rivier de Elbe, waar in
Govelin op 23 en 24 juni a.s. de roggeleliedagen
(Feuerlilientage) worden gehouden. Men zegt wel eens:
"Napels zien en dan...." Met een variatie daarop geldt dat zeker
voor de roggelelies in Govelin.
Update 17 april 2012
In het hoofdstuk 'Hoe delen we zwerfstenen in' binnen het
menu-item 'Zwerfstenen voor beginners' zijn alle afbeeldingen
geplaatst.
In het hoofdstuk 'Verwering en zwerfstenen' zijn twee afbeeldingen
van Siljangraniet toegevoegd.
In het menu-item 'Rapakivi's' zijn in het hoofdstuk 'Pegmatitische
rapakivi's' twee foto's van rapakivipegmatiet toegevoegd.
Update 13 april 2012
Binnen het menu-item 'Zwerfstenen voor beginners' zijn in het
hoofdstuk 'Verwering en zwerfstenen' de bijbehorende afbeeldingen
geplaatst.
Update 8 april 2012
In het hoofdstuk 'Determineren, hoe doe je dat?' onder het
menu-item 'Zwerfstenen voor beginners' zijn afbeeldingen
geplaatst.
Update 5 april 2012
In het hoofdstuk 'Waar moet je op letten' in de rubriek 'Zwerfstenen
voor beginners' zijn foto's geplaatst.
Update 4 april 2012
Het item 'Zwerfstenen voor beginners' is als apart menu-item
in het hoofdmenu geplaatst. De rubriek is nu makkelijker te
vinden.
Update 29 maart 2012
In de rubriek 'Welke steen heb ik' zijn onder het menu-item
'Zwerfstenen voor beginners' foto's geplaatst in de hoofdstukken
- Welke steen vind je hier?
Grindstenen en oerrivieren
Noordelijke zwerfstenen
- Wat maakt ze bijzonder?
- Waar komen ze vandaan?
Update 28 maart 2012
Onder het menu-item "Kijkeensopzij" zijn vier nieuwe
foto-albums geplaatst, t.w.:
- Grond onder je voeten
- Herfstkleuren
- Landschappen in noordoost Frankrijk
- Vogels, insecten en andere beesten
Update 20 maart 2012
In de rubriek 'Nieuws' zijn twee nieuwe gidsgesteenten
toegevoegd:
- Rapakivigraniet van Reposaari
- Angermanlandrapakivi
Update 18 maart 2022
In de rubriek 'Nieuws' zijn een aantal zeer bijzondere en ook
zeldzame zwerfsteensoorten opgenomen:
- Anorthosiet
- Lemlandgraniet met witte plagioklaas
- Herefossgraniet
- Impactiet (inslagbreccie)
- Basaltlava uit de Eifel
Update 17 maart 2012
Op de site is een nieuwe rubriek geplaatst: 'Nieuws'. Hierin
worden nieuwe zwerfsteenvondsten kort behandeld en afgebeeld.
Ook zal in deze rubriek aandacht besteed worden aan nieuwe,
tijdelijke, ontsluitingen in Pleistocene afzettingen.
In de rubriek 'Kijkeensomlaag' zijn drie nieuwe fotoalbums
geplaatst.
Update 4 maart 2012
Onder het menu-item ' kijkeensopzij' zijn 5 nieuwe
foto-albums bijgeplaatst. De al bestaande zijn verbeterd
en met nieuwe foto's aangevuld.
Update 25 februari 2012
'Kijkeensomlaag' gaat over ijstijdgeologie, maar omlaag kijken
is niet het enige. Als je veel in het veld bent kijk je ongemerkt
ook om je heen. Dat doe je helemaal als je ook graag fotografeert.
Onder het item 'Kijkeensopzij' plaats ik de komende tijd een
aantal fotoalbums met foto's die ik op mijn tochten met de
kamera heb vastgelegd. Klik op een van de thumbnails en U
wordt vervolgens naar de albums geleid. U kunt de foto's
afzonderlijk of in een diashow bekijken.
Het onderdeel Gidsgesteenten op deze site wordt in de
komende tijd nieuw vormgegeven. De beschikbare gidsgesteenten
worden onder drie sub-items gerangschikt:
- Gidsen op een rijtje
- Gidsen ruw en gepolijst met daarin opgenomen de gepolijste
zwerfstenen van Jelle de Jong in Drachten.
- Gidsen in groepen.
Update 15 februari 2012
Aan het menu-item 'IJstijdsporen op zwerfstenen' is het hoofdstuk
desquamatie met bijbehorende foto's toegevoegd.
Update 6 november 2011
Bij het artikel 'Blauwkwartsgranieten' zijn nieuwe foto's geplaatst.
Update 5 november 2011
In de inleiding van het artikel 'Migmatieten/menggneizen' zijn een aantal
aanvullende afbeeldingen geplaatst.
In Govelin bij Hitzacker a/d Elbe vinden in juni 2012 de jaarlijkse
'Feuerlilientage' plaats. Het artikel over roggelelies, landschap en
geologie rond Govelin is geplaatst.
Update 1 november 2011
Binnen het menu-item 'Keien uit de keientuin van Borger' zijn onder
'Bijzondere zwerfstenen' vrijwel alle onderwerpen verplaatst naar het
menu-item 'Zwerfstenen in woord en beeld'.
In het hoofdstuk Finse Helsinkiet, te vinden onder het menu-item
'Zwerfstenen in woord en beeld', zijn de foto's van de grote Finse Helsinkiet
van Haren (Gr.) vervangen door betere.
Update 30 oktober 2011
Het hoofdstuk over migmatieten is inclusief alle afbeeldingen geplaatst.
Update 13 oktober 2011
De rubriek 'Nieuws uit de keientuin' is aangepast met nieuwe
activiteiten en nieuwe zwerfsteenvondsten.
Update 10 oktober 2011
Het menu-item 'Zwerfsteenlinks' is aangevuld met de beschrijving
en verwijzing naar twee nieuwe sites over zwerfstenen en
gidsgesteenten. Het zijn: Zwerfsteenweb.nl en Skan-kristallin.de
Update 8 oktober 2011
Migmatieten/Menggneizen is als nieuw hoofdstuk toegevoegd onder
het item 'Zwerfstenen in woord en beeld'. Bijbehorende afbeeldingen
worden z.s.m. geplaatst. Door een softwarefout in de webeditor is
de opmaak van het artikel momenteel niet optimaal.
Update 31 juli 2011
De tekst voor het hoofdstuk 'Zwerfstenen voor beginners' is inmiddels
geplaatst. Het is een groot hoofdstuk vandaar dat het is opgedeeld
in een groot aantal paragrafen. Ter verduidelijking worden in de
komende tijd aan de paragrafen foto's toegevoegd.
Update 10 juni 2011
Onder het menu-item 'Grote Zwerfblokken' zijn bij de hoofdstukken
'Hondsruggebied' en 'Overig Drenthe' een aantal nieuwe locaties met
grote zwerfstenen toegevoegd, waaronder de grootste Pyterliet
van Drenthe.
Update 31 mei 2011
Onder het menu-item 'Welke steen heb ik' zijn bij de onderdelen
'kwartsieten', 'Helleflinten', 'Gneizen', 'Breccies' en 'Conglomeraten'
nieuwe afbeeldingen geplaatst.
Onder het menu-item 'Zwerfstenen>Grote zwerfblokken>Grote keien
in Drenthe' is het verhaal 'Groot, groter, grootst' met talrijke
afbeeldingen van grote zwerblokken van Pyterlieten geplaatst. Onlangs
werd in de bossen bij Odoorn de tot dusver grootste zwerfsteen van
Pyterliet gevonden. De steen weegt meer dan 13.000kg!
Update 22 mei 2011
Bij de onderdelen 'Conglomeraten', 'Diabazen' en 'Porfirieten' onder het
menu-item 'Welke steen heb ik' zijn nieuwe foto's geplaatst.
Update 20 mei 2011
Porfieren
Onder het menu-item 'Welke steen heb ik' zijn bij het onderdeel 'Porfieren'
nieuwe foto's toegevoegd: Rapakiviporfieren, Oostzeeporfieren,
Dalaporfieren, Smalandporfieren, Osloporfieren, Basische porfieren.
Update 15 en 16 mei 2011
Basalten
Onder het menu-item 'Welke steen heb ik' zijn bij het onderdeel 'Basalten'
een hele reeks nieuwe foto's geplaatst.
Update 13 mei 2011
Onder het menu-item 'Welke steen heb ik' zijn bij de onderdelen
'conglomeraten', gabbro's en 'diabazen' nieuwe afbeeldingen geplaatst.
Update 9 mei 2011
Conglomeraten
Onder het menu-item 'Welke steen heb ik' zijn bij het onderdeel
'conglomeraten' een aantal nieuwe foto's geplaatst.
Update 8 mei 2011
Diorieten
Onder het menu-item 'Welke steen heb ik' zijn bij het onderdeel 'diorieten'
nogmaals twee afbeeldingen toegevoegd. Een ervan toont een zeer zeldzame
kogeldioriet, gevonden bij Neuenkirchen (Dld.).
Update 7 mei 2011
Gabbro's
Onder het menu-item 'Welke steen heb ik' zijn bij het onderdeel
'gabbro's' een groot aantal afbeeldingen van verschillende gabbro-typen
geplaatst.
 |
 |
| Oslogabbro (Oslo-essexiet) - Zwerfsteen van Werpeloh (Dld.). | Monzogabbro, verweerd oppervlak - Zwerfsteen van Elsloo (Fr.). |
Update 5 mei 2011
Diorieten
Onder het menu-item 'Welke steen heb ik' zijn bij het onderdeel
diorieten een aantal foto's toegevoegd van zwerfsteendiorieten en aanverwante
gesteenten, waaronder monzodiorieten en pyroxeenhoudende diorieten.
 |
| Kwartsmonzodioriet - Zwerfsteen van Emmerschans (Dr.). |
Update 1 mei 2011
Govelin, zwerfstenen en roggelelies
In het hoofdmenu is een nieuw item toegevoegd over het Duitse Wendland.
Dit gebied ligt zuidoostelijk van Hamburg tussen de zoutstad Lüneburg
en de Elbe.
In dit prachtige, afwisselende eindmorenelandchap uit het laatst van de
Saale-ijstijd, zijn bijzonder veel zwerfstenen te vinden. Dit gebied staat
verder bekend om een bijzonder landbouwrelict bij het plaatsje Govelin
westelijk van Hitzacker aan de Elbe: zwerfsteenrijke, schrale roggeakkers
met dedaarbij behorende onkruidgezelschappen, waaronder honderden
prachtige roggelies en werkelijk duizenden korenbloemen.
Roggelelie in volle bloei. Vroeger vormde deze plant een niet te bestrijden
'onkruid' op de zandschrale roggeakkers. Bij Govelin is dit onkruidengezelschap
nog in zijn oorspronkelijke staat op een aantal roggeakkers aanwezig.
Het Wendland is voor zwerfsteenliefhebbers een dorado. De akkers zijn er nog mee
bezaaid. De grotere keien werpt men veelal op hopen langs de akkers. Windkanters
zijn in de omgeving van Govelin bijzonder algemeen.
 |
 |
| Roggelelie in volle bloei. Vroeger vormde deze plant een niet te bestrijden 'onkruid' op de zandschrale roggeakkers. Bij Govelin is dit onkruidengezelschap nog in zijn oorspronkelijke staat op een aantal roggeakkers aanwezig. | Het Wendland is voor zwerfsteenliefhebbers een dorado. De akkers zijn er nog mee bezaaid. De grotere keien werpt men veelal op hopen langs de akkers. Windkanters zijn in de omgeving van Govelin bijzonder algemeen. |